Τις τελευταίες μέρες όλος ο κόσμος έχει ηλεκτριστεί μετά τις “νέες εξελίξεις” των διαπραγματεύσεων. Οι συριζαίοι (τουλάχιστον οι αριστεροί που γνωρίζω) έχουν αρχίσει να αναθαρρούν από εκεί που είχαν φορέσει τις πλερέζες, οι υπόλοιποι έχουν στήσει αφτί και περιμένουν τις εξελίξεις και γενικά όλοι ξανακαρφώνονται στις οθόνες τους.
Αφορμή για αυτή την αλλαγή, είναι δύο “δραματικά” γεγονότα τα όποια “διέρρευσαν” κι ένα το οποίο συνέβη. Αυτό που συνέβη ήταν η καθυστέρηση πληρωμής του ΔΝΤ για τον ιούνη. Αντί για 3 δόσεις θα έχουμε να δώσουμε μόνο μία στο τέλος. Αυτή η κίνηση ήταν τόσο προ-ανακοινωμένη που σχεδόν πέρασε στα ψιλά. Η ελληνική κυβέρνηση είχε παίξει το ίδιο χαρτί 2 φορές τους τελευταίους 2 μήνες και τις 2 φορές υποχώρησε και πλήρωσε το ΔΝΤ στην ώρα του. Τώρα λοιπόν αποφάσισε να μην πληρώσει και να αφήσει το ρολόι της στάσης των 30 ημερών να γυρίζει. Το θερμόμετρο ανεβαίνει.
Το ένα γεγονός που διέρρευσε είναι το τελεσίγραφο των θεσμών που τελικά δεν ήταν τελεσίγραφο αλλά μια μαλακία και μισή. Αυτό το αστείο κείμενο, που είναι κομμένο και ραμμένο για να κάνει τον τσίπρα να φαίνεται ήρωας στο κούγκι, δεν βγάζει καθόλου νόημα. Διότι θέλει να μας πει ότι ντράγκι, λαγκάρντ, μερκελ, ολαντ και λίου συναντήθηκαν την προηγούμενη δευτέρα και πήραν αυτή την απόφαση που δημοσιοποιήθηκε.
Γιατί είναι παράλογο? Διότι δεν υπήρχε κανένας λόγος να συναντηθούν όλοι αυτοί για να δημοσιεύσουν αυτό το κείμενο. Άρα ή είναι εξαιρετικά ηλίθιοι (το όποιο όσοι με παρακολουθείτε γνωρίζετε πως πιστεύω), ή και κάτι άλλο παίζει που μας κρύβουν. Θα κρατήσω τη δεύτερη θέση για να συνεχίσει η συζήτηση.
Την ίδια στιγμή στο ελληνικό στρατόπεδο, το μαξίμου αποφασίζει μετά από καιρό να παίξει ξανά με “ανοιχτά χαρτιά”. Μετά από τόσους μήνες εντελώς κρυφών διαπραγματεύσεων, το μαξίμου άρχισε να ανεμίζει 2 χαρτιά (κι έναν υποτιθέμενο non-paper που το έχει η μισή ελλάδα στα χέρια της). Το ένα χαρτί -το παράλογο- των θεσμών και το άλλο της ελληνικής κυβέρνησης -που αποτελεί μοναδική βάση διαπραγμάτευσης. Το non-paper είναι ένα κείμενο από μισές αλήθειες που φωτίζει την ελληνική θέση ως λογική κι ελπιδοφόρα. Αυτό το γεγονός από μόνο του είναι εξαιρετικά ύποπτο. Γιατί?
Διότι όταν κάποιος διαπραγματεύεται τόσο κρυφά που ούτε τα μέλη του κόμματός του δεν ξέρουν τι ακριβώς γίνεται και ξαφνικά μια μέρα αποφασίζει να βγάλει κάτι στη φόρα, αυτήν την κίνηση δεν θα πρέπει να την πάρουμε ως ένδειξη δημοκρατικότητας, ή αλλαγή πλεύσης, αλλά ως μία ακόμα κίνηση στη σκακιέρα.
Η πρόταση των θεσμών ήταν ένα δωράκι προς τον τσίπρα, προκειμένου να φανεί λογικός. Και το λογικό κείμενο που παρουσίασε (η πρόταση της ελληνικής κυβέρνησης) είναι λίγο πολύ η βάση του νέου μνημονίου που ψήνεται. Ο μόνος λόγος που δεν βλέπουμε την πρόταση του μαξίμου ως μνημόνιο, είναι το μασάζ από τους συριζαίους επικοινωνιολόγους και η “παράλλογη” πρόταση των θεσμών.
Το μασαζ είναι πολύ απλό. Στις ρεαλιστικές προτάσεις προσθέτει και μερικές πινελιές ανάπτυξης, μείωσης του χρέους και άλλα όμορφα soundbites. Και μόλις συγκρίνεις αυτά, με την πρόταση των θεσμών, παίρνεις μια βαθιά ανάσα ανακούφισης. Έτσι ώστε το όποιο μνημόνιο 3 να μπορεί να ψηφιστεί με λιγότερες αντιδράσεις.
Όμως το ερώτημα σε αυτό το σενάριο είναι γιατί οι θεσμοί να κάνουν ένα τέτοιο δώρο στον αλεξοκωλοτούμπα. Η μία απάντηση είναι γιατί μέρκελ και ολάντ έχουν αποφασίσει ότι ο τσίπρας είναι ο νέος deal maker της ελλάδας και έχουν πετάξει τον σαμαρά (επιτέλους) στο χρονοντούλαπο της ιστορίας. Υπό αυτή την άποψη το σχέδιο του μαξίμου στέφθηκε από επιτυχία και οι συριζαίοι που κατοικο-εδρεύουν είναι η νέα εξουσία. Τώρα πρέπει να δείξουν ότι είναι πραγματικοί deal maker και άρα να φέρουν μια συμφωνία προς ψήφιση. Όχι φυσικά αυτή των θεσμών, αλλά μια παρόμοια με την ελληνική πρόταση χωρίς φυσικά τα soundbites τύπου μείωση χρέους.
Η άλλη απάντηση είναι ότι οι θεσμοί την προηγούμενη δευτέρα αποφάσισαν να το διαλύσουν το μαγαζάκι μια και καλή. Αλλά αν ήθελαν σύγκρουση, τότε διάλεξαν λάθος τακτική. Διότι μια οριακά ανεκτή συμφωνία θα προκαλούσε περισσότερα προβλήματα στην ελληνική κυβέρνηση απ’ ότι η πρόταση που κατέθεσαν και την οποία ούτε ο θοδωράκης δεν θα μπορούσε να καταπιεί εύκολα (αν και προσπαθεί φιλότιμα).
Άρα ας πάμε να φτιάξουμε ένα σενάριο με τα υλικά που μας έχουν δώσει. Είναι βασικό όμως να θυμόμαστε πως είναι τα υλικά που προσεκτικά μας έχουν δώσει κι όχι υλικά που εμείς έχουμε διαλέξει. Γιατί το μαξίμου μέχρι στιγμής μας λέει jump, κι εμείς πηδάμε.
Μετά από μήνες διαπραγματεύσεων, η μέρκελα και αλεξο-κωλοτούμπας έχουν φτάσει σε κάποιου είδους συνεννόηση. Όμως η λύση που έχουν βρει, δεν είναι αποδεκτή από κάποιες δυνάμεις στο εσωτερικό τους. Έτσι δημιουργούν μια τεχνητή σύγκρουση προκειμένου να αρχίσει να τρέμει λίγο το φυλοκάρδι όλων. Οι θεσμοί δείχνουν το σκληρό πρόσωπο του τόμσεν και του σόιμπλε, η ελλάδα δεν πληρώνει το ΔΝΤ και το αφήνει για το τέλος του μήνα, ο τσίπρας βγαίνει στη βουλή και πρακτικά αποσπά την συμφωνία όλων (ακόμα και του σεβ) πλην ποταμιού, άδωνη κλπ ότι η πρόταση των θεσμών είναι απαράδεκτη κλπ. Σε όλο αυτό το χορό, το μαξίμου έχει πάντα την πρωτοβουλία των κινήσεων στο εσωτερικό. Μας λέει πήδα, κι εμείς πηδάμε.
Την ίδια στιγμή η μέρκελ προσπαθεί στο δικό της εσωτερικό να τραβήξει τους “ακραίους” της ή αν θέλετε καλύτερα τους χρήσιμους ηλιθίους της. Διάφορους μπουρτζόβλαχους τύπου CSU που νομίζουν ότι επιτέλους μπορούν να δείξουν πυγμή και αποφασιστικότητα θεωρώντας ότι οι υπόλοιποι στην ευρώπη θα υποταχθούν, έστω και χωρίς πάντσερ.
Σύμφωνα με αυτό το σενάριο, η κατάσταση θα οξυνθεί κι άλλο όσο περνάνε οι μέρες. Όχι τόσο με γεγονότα αλλά περισσότερο με “γεγονότα”. Την ίδια στιγμή που είναι όλοι ετοιμοπόλεμοι, ο deal maker θα προσπαθεί να ψήσει τους δικούς του για τον έντιμο συμβιβασμο, για παράταση του προγράμματος ή τελοσπάντων γι’ αυτό που ήδη έχει συμφωνηθεί λίγο πολύ ανάμεσα στους “λογικούς” και φυσικά δεν μας έχουν ειδοποιήσει.
Πρόκειται για ένα παιχνίδι υψηλού ρίσκου για όλους εκτός από τις δύο βασίλισσες. Οι δύο βασίλισσες βάζουν τα πιόνια να πολεμάνε, όταν στην ουσία προσπαθούν να έρθουν σε συμφωνία. Αν στο ενδιάμεσο όμως συμβεί ένα ατύχημα, κανείς δεν μπορεί να κατηγορήσει τις δύο βασίλισσες για προδοσία.
Για εμάς τις υπόλοιπες χρειάζεται λίγη ψυχραιμία και υπομονή μέχρι να δούμε τους λαγούς να βγαίνουν από το καπέλο. Και να μην πηδάμε αυτόματα, όταν μας λένε να πηδήξουμε.
