Δίχως να απευθύνεται η ανάλυση αυτή που παρουσιάζεται εδώ σε ανθρώπους που εξ' ορισμού δηλώνουν Μνημονιακοί ή Αντιμνημονιακοί (όροι που, προσωπικά, με απωθούν ιδιαίτερα και τους θεωρώ πολιτικά διχαστικούς) παρά σε σκεπτόμενους πολίτες, το προσεχές δημοψήφισμα επί της ουσίας εστιάζει ακριβώς σε αυτές τις προτάσεις. Ψηφίζοντας ΝΑΙ ή ΟΧΙ και άσχετα απ’ ότι λέγεται – για τους δικούς τους βέβαια λόγους - από τους πολιτικούς της Ευρώπης και ορισμένους εκ των δικών μας ταγών, δεν ψηφίζουμε για έξοδο από το Ευρώ ή την Ευρώπη. Ψηφίζουμε για το αν αποδεχόμαστε ή όχι την πρόταση των δανειστών. Ας γνωρίσουμε, λοιπόν την πρόταση αυτή και τους όρους, οι οποίοι υποβάλλονται. Οι όποιες αναλύσεις, προσωπικές βέβαια, δεν είναι όμως ξεκάρφωτες. Βασίζονται καθαρά στο μεταφρασμένο από το ΥΠΕΣ κείμενο των προτάσεων των Ευρωπαϊκών Θεσμών και σε νομικές και οικονομικές προτάσεις που έλαβα από ανθρώπους που δεν συγκαταλέγονται ούτε σε κομματικά επιτελεία, ούτε περιχαρακώνονται σε συγκεκριμένες απόψεις. Δεν προτείνω καμία απολύτως θέση. Η δική μου η θέση είναι ακοινοποίητη με δική μου επιλογή, διότι δεν σταθμίζεται με τα στοιχεία των περισσοτέρων. Για παράδειγμα, δεν θεωρώ ότι ένα Ναι ή ένα Όχι θα σημαίνει επιθυμία μου να παραμείνουμε στο Ευρώ ή να φύγουμε από αυτό. Ούτε, βέβαια ταυτίζομαι με όσους ανόητους θεωρούν ότι η Ελλάδα, αν ψηφίσει ΟΧΙ, μπορεί να φύγει από την Ευρώπη, ούτε και με τους εξίσου ανόητους που μιλάνε για το ΟΧΙ λες και πρόκειται για πράξη αντίστασης, ισάξια με εκείνη του Μεταξά. Διαβάστε το κείμενο. Δείτε τι προβλέπει. Κι απλώς κάντε τις δικές σας αναγωγές και καταλήξτε, γιατί όχι, στα δικά σας συμπεράσματα.
1. Το κείμενο δεν ξεκαθαρίζει τους όρους διευθέτησης για μεσοπρόθεσμη χρηματοδότηση, καθώς αναφέρεται γενικόλογα και αόριστα, αφού κατά λέξη λέει «θα πρέπει να οδηγήσει». Αυτό σημαίνει ότι θα απαιτείται συνεχής αξιολόγηση ή, ενδεχομένως, ότι οι μεσοπρόθεσμες χρηματοδοτήσεις θα μπορούν να αρθούν, όποτε αυτό κρίνεται ωφέλιμο από τους Ευρωπαϊκούς Θεσμούς.
2. Αναφέρεται ότι οι μεταρρυθμίσεις θα απαιτήσουν χρόνο για να αποφέρουν καρπούς, χωρίς να διευκρινίζεται, όμως ο χρόνος.
3. Για τα εναπομείναντα ποσά που προέρχονται από πόρους ύψους 38 δις Ευρώ της περιόδου 2007 – 2013 αναφέρεται ότι θα πρέπει να επιτραπεί στη χώρα μας να ωφεληθεί, αφήνοντας προφανώς το θέμα στη διακριτική ευχέρεια και απόφαση των Ευρωπαϊκών Θεσμών.
4. Ορίζεται ότι για την περίοδο 2014 – 2020, η Ελλάδα θα έχει πρόσβαση σε ποσό που ξεπερνά τα 35 δις, για τα οποία η Ευρώπη δεσμεύεται να βοηθήσει στην απορρόφησή τους.
5. Ορίζεται δέσμευση για μέτρα απασχόλησης 50.000 ατόμων.
6. Τίθεται στόχος εξοικονόμησης ½ % του ΑΕΠ από την Αξιολόγηση του Συστήματος Κοινωνικής Πρόνοιας, με ειδική αναφορά στα οικογενειακά επιδόματα και στα επιδόματα αναπηρίας, πράγμα που ουσιαστικά σημαίνει την περικοπή ή/και ενδεχόμενη κατάργησή τους.
7. Προβλέπεται σταδιακή εφαρμογή του Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος από τον Ιανουάριο του 2016.
8. Οι Ελληνικές αρχές δεσμεύονται να ακολουθήσουν πολιτικές που θα διασφαλίσουν μεσοπρόθεσμα, μεγάλα και βιώσιμα πρωτογενή πλεονάσματα αντίστοιχα με τα πλεονάσματα άλλων οικονομιών της Ευρωζώνης που έχουν υψηλά επίπεδα δημοσίου χρέους. Η δέσμευση, κατά τα φαινόμενα, είναι ασαφής. Δεν προσδιορίζει ούτε τις χώρες αυτές, ούτε τον ακριβή ρυθμό διασφάλισης των πλεονασμάτων, ενώ η «αντιστοιχία» δημιουργεί ζήτημα του κατά πόσον αυτή θα μπορούσε να είναι δυνατή, καθόσον οι οικονομίες σε αντίστοιχες χώρες μπορεί να είναι διαφορετικές. Γενικώς, φαίνεται ότι η Ελλάδα δεν αντιμετωπίζεται μεμονωμένα, αλλά ως μια υποπερίπτωση σε παρόμοιες κατηγορίες χωρών με παρόμοιο υψηλό χρέος.
9. Καθορίζεται η ανάγκη συμπληρωματικού προϋπολογισμού για το 2015, χωρίς να διευκρινίζεται σε ποια σημεία του προϋπολογισμού θα χρειαστούν οι συμπληρώσεις. Κατά συνέπεια, παρά τα όσα δήλωσε ο κ. Σουλτς, αφήνεται παραθυράκι για μείωση μισθών και συντάξεων, καθώς και περικοπών σε άλλους τομείς εξόδων.
10. Θέτει στόχο την επίτευξη πρωτογενούς πλεονάσματος σε ποσοστό 1, 2, 3 και 3,5% του ΑΕΠ για τα έτη 2015 – 2018, χωρίς να διευκρινίζεται αν αυτό όντως συνιστά αντίστοιχη πολιτική άλλων χωρών και ποιών και χωρίς να διευκρινίζεται ο τρόπος εξασφάλισης.
11. Το κείμενο μιλά για απλοποίηση ΦΠΑ. Βασικός συντελεστής παραμένει το 23% (ούτως ή άλλως πολύ υψηλός σε σχέση με άλλα κράτη – μέλη), σε υπηρεσίες όπως ξενοδοχειακές και εστίασης . Ορίζεται, όμως ένας μειωμένος συντελεστής 13% που θα περιλαμβάνει ενέργεια (ΔΕΗ – Φυσικό Αέριο), βασικά είδη διατροφής (δεν καθορίζονται, πάντως ποια θα είναι αυτά), και υπηρεσίες ύδρευσης (ΕΥΔΑΠ). Επίσης, προβλέπεται ένας ακόμα μειωμένος συντελεστής 6% για φαρμακευτικά προϊόντα, βιβλία και θέατρα. Σε αντιστάθμισμα, απαλείφονται οι εκπτώσεις (sic) και αυξάνονται οι φορολογικές επιβαρύνσεις στην ασφάλιση (δεν καθορίζεται επακριβώς η αύξηση). Όμως, η πρόβλεψη για αύξηση φορολογικών εσόδων σε επίπεδο 1% του ΑΕΠ μοιάζει εξαρτημένος τόσο από το ποια είδη θα θεωρηθούν βασικά είδη διατροφής, όσο και από το ποσό επιβάρυνσης στην ασφάλιση.
12. Στο κείμενο ορίζεται μεταρρύθμιση του συνταξιοδοτικού, το οποίο θα έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση φορολογικών εσόδων πάλι σε επίπεδο 1%, πράγμα το οποίο φαίνεται να συνιστά καταρχήν προτροπή προς μείωση συντάξεων (έστω και μικρή), αφού η εξοικονόμηση, ειδικά για τον πρώτο χρόνο, δεν φαίνεται να μπορεί να καλυφθεί από τις γενικότερες αναδιαρθρώσεις και αυξήσεις του ορίου ηλικίας συνταξιοδότησης, ενώ η αύξηση των ασφαλιστικών εισφορών απαιτεί και ταχεία μείωση της ανεργίας, πράγμα που δεν φαίνεται πιθανό. Ορίζεται ανάγκη καθορισμού αντικινήτρων για πρόωρη συνταξιοδότηση. Ορίζεται σταδιακή προσαρμογή του ορίου συνταξιοδότησης στα 67 ή 62 χρόνια με 40 έτη προϋπηρεσίας. Η μεταρρύθμιση αυτή, η οποία θα λήξει το 2022, κατ’ ουσίαν καταργεί τις πρόωρες συνταξιοδοτήσεις, αφού προβλέπει ετήσια επιβάρυνση 6% σε κάθε περίπτωση αποχώρησης από την εργασία (και άρα από τις εισφορές) και, επίσης 10 ποσοστιαίες μονάδες επιπλέον επιβάρυνσης. Οι μόνοι που εξαιρούνται είναι οι μητέρες με παιδιά με αναπηρία και οι εργαζόμενοι σε βαρέα και ανθυγιεινά. Για τα δε Επικουρικά, προβλέπεται χρηματοδότηση μόνο εξ ιδίων πόρων, πράγμα που, πρακτικά, συνιστά προτροπή προς κατάργηση των επικουρικών, αφού σε καμία περίπτωση, και για τουλάχιστον κάποια χρόνια λόγω της ύφεσης, μια τέτοια χρηματοδότηση δεν είναι δυνατή. Συνάμα, η θέσπιση αυτή για τα επικουρικά κατ’ ουσίαν «καλύπτει», πολιτικά βεβαίως, την κατασπατάλησή τους από όλες τις προηγούμενες κυβερνήσεις, προσφέροντας άσυλο και αμνηστία σε όλους, όσοι υφάρπαξαν από αυτά. Χαρακτηριστικό, επίσης είναι το γεγονός ότι καμία ειδική πρόβλεψη, παρά μεταθέσεις στο μέλλον, δεν υπάρχει για το τι μέλει γενέσθαι σε συνταξιοδοτικό επίπεδο και στην εναρμόνιση εισφορών – παροχών. Αντίθετα, το κείμενο καταλήγει σε μια ασαφή και μάλλον ευχολογική θέση περί γενικότερων προσαρμογών στο μέλλον.
13. Ορίζεται ανάγκη περιορισμού των δαπανών στην Άμυνα, κατά 400 εκ. Ευρώ, καθορίζοντας ότι η στόχευση είναι να μειωθεί το προσωπικό και οι προμήθειες, οπότε αυτό θα μπορούσε να είναι παραθυράκι και για μείωση του μισθολογίου του προσωπικού των ΕΔ και ενδεχόμενη μείωση του εξοπλιστικού προγράμματος.
14. Ορίζεται η ανάγκη διευθέτησης των διοικητικών και φορολογικών υπηρεσιών, διευκρινίζεται όμως ότι αυτά τα μέτρα θα αργήσουν να αποφέρουν καρπούς, οπότε έμμεσα προτρέπεται η χώρα να λάβει μέτρα σε άλλα επίπεδα.
15. Προβλέπεται αύξηση συντάξεων ανασφαλίστων του ΟΓΑ, το οποίο, στοχευμένα, αφορά όχι μόνο Έλληνες αλλά και αλλοδαπούς.
16. Προβλέπεται σταδιακή κατάργηση του ΕΚΑΣ.
17. Προβλέπεται αύξηση εισφορών υγείας των ασφαλισμένων σε 6%, στοιχείο που δεδομένα επιβαρύνει και τις ιδιωτικές επιχειρήσεις. Επίσης, παρά το ότι πρακτικά οι επικουρικές θα οδεύουν προς κατάργηση, προβλέπεται επέκταση αυτής της αύξησης στις επικουρικές (sic).
18. Προβλέπεται εναρμόνιση εισφορών σε όλα τα ταμεία, ειδικά όσα χρηματοδοτούνται από το κράτος. Δεν γίνεται, όμως καμία πρόβλεψη για τις περιπτώσεις επαγγελματιών που αυτοχρηματοδοτούνται και που, τα τελευταία χρόνια λόγω κρίσης, παρότι εξακολουθούν να πληρώνουν υπερπολλαπλάσιες εισφορές από άλλες ομάδες, υπάχθηκαν στον ΕΟΠΠΥ χωρίς ιδιαίτερα ευνοϊκά ασφαλιστικά ή συνταξιοδοτικά ανταλλάγματα, όπως οι δικηγόροι και οι μηχανικοί.
19. Προτείνεται, ως μέτρο αντιμετώπισης της φοροαποφυγής, ο περιορισμός του ορισμού του αγρότη (sic).
20. Προτείνεται αύξηση του φόρου εισοδήματος των επιχειρήσεων και νομικών προσώπων (από 26% σε 28%), καθώς και απαίτηση του 100% της προκαταβολής φόρου από το εταιρικό εισόδημα, απαίτηση που ενδέχεται να οδηγήσει σε περαιτέρω ασφυξία, ειδικά τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις και τους ελεύθερους επαγγελματίες.
21. Προτείνεται κατάργηση της ευνοϊκής φορολογικής μεταχείρισης των αγροτών, καθώς και κατάργηση των επιδοτήσεων στο πετρέλαιο κίνησης των αγροτών, πράγμα που θα έχει ως άμεσο αποτέλεσμα την προς τα πάνω αύξηση στις τιμές των αγροτικών προϊόντων, την οικονομική δυσανεξία των αγροτο-καλλιεργητών και, μακροπρόθεσμα, τη σημαντική απώλεια της ικανότητας διαχείρισης των αγροτεμαχίων τους, καθώς ένα μεγάλο ποσοστό αυτών είναι ήδη υποθηκευμένο σε Τράπεζες και εξίσου μεγάλο ποσοστό των δανείων βρίσκεται σε προσωρινή ή οριστική καθυστέρηση.
22. Προτείνεται αύξηση της εισφοράς αλληλεγγύης.
23. Προτείνεται καλύτερος έλεγχος των δικαιούχων επιδομάτων θέρμανσης γενικότερα, ώστε να μειωθεί στο μισό με βάση τον προϋπολογισμό του 2016.
24. Προτείνεται καθιέρωση φόρου για τηλεοπτικές διαφημίσεις και προκήρυξη διεθνούς δημόσιου διαγωνισμού για τη χορήγηση τηλεοπτικών αδειών, χωρίς όμως να διευκρινίζεται αν σ’ αυτόν θα υπαχθούν και τα ήδη εν λειτουργία νυν τηλεοπτικά κανάλια.
25. Αναδρομική (από το 2014) αύξηση φόρου πολυτελείας στα σκάφη αναψυχής 10 μέτρων και άνω στο 13%, από 10% που ισχύει ως σήμερα.
26. Προκαταλαμβάνεται αναθεώρηση των αντικειμενικών αξιών των ακινήτων (κατά λέξη αναφέρεται «εν όψει οποιασδήποτε αναθεώρησης ...), προτείνεται προσαρμογή συντελεστή φορολογίας ακινήτων, ώστε να επιτευχθεί ο στόχος που είναι η διασφάλιση εσόδων 2,65 δις ευρώ το 2015 και 2016. Αυτό σηματοδοτεί επιπλέον φορολογία στα ακίνητα, η οποία, σύμφωνα και με την έκθεση του IMF, είναι ήδη από τις υψηλότερες στην Ευρώπη! Μάλιστα, το κείμενο συνδέει τον συντελεστή φορολογίας ακινήτων με προσαρμογή του εναλλακτικού κατώτατου ορίου φορολογίας εισοδήματος. Πρακτικά, αυτό σημαίνει ότι κι ένας άνεργος θα πληρώνει ιδιαίτερα υψηλή φορολογία εισοδήματος, εφόσον διαθέτει σπίτι με αναπροσαρμοσμένο συντελεστή φορολογίας.
27. Προτείνεται εφαρμογή φορολογίας ύψους 30% στα ακαθάριστα έσοδα από τυχερά βιντεοπαιχνίδια.
28. Προτείνεται διαγωνισμός χορήγησης αδειών για τις 4ης και 5ης γενιάς συχνότητες (πρόκειται για τις συχνότητες που χρησιμοποιούν τα κινητά τηλέφωνα και τα tablets).
29. Αύξηση του συντελεστή χωρητικότητας για τη ναυτιλία, καθώς και κατάργηση των φορολογικών ευνοϊκών μέτρων. Αμφιλεγόμενο μέτρο. Ενδέχεται να δημιουργήσει πλείστα έσοδα, αλλά μπορεί και να οδηγήσει σε έξοδο από τη χώρα, πολλών από όσους ναυτιλιακούς οίκους έχουν απομείνει.
30. Προτείνεται η υποχρεωτική και χωρίς εξαιρέσεις συνταγογράφηση της δραστικής ουσίας, η μείωση της τιμής των φαρμάκων εκτός πατέντας και γενοσήμων, μείωση των διαγνωστικών εξετάσεων, ενίσχυση των φαρμακευτικών επιστροφών, ανώτατο πλαφόν στις διαγνωστικές εξετάσεις. Θετικότατα μέτρα, αλλά ενδέχεται να δημιουργήσει προβλήματα σε ειδικές κατηγορίες ασθενών, για τους οποίους το ανώτατο πλαφόν διαγνωστικών θα είναι σχετικά χαμηλό. Επίσης, θεωρείται αμφιλεγόμενη η επιμονή των δανειστών στο γενόσημο φάρμακο.
31. Προτείνεται να μην δημιουργηθούν επιπλέον ρυθμίσεις (δόσεις) στο ζήτημα της οφειλής στη φορολογία εισοδήματος. Παρότι αυτό θεωρείται ότι θα οδηγήσει σε αλλαγή κουλτούρας (sic) στον τρόπο φορολόγησης, το μέτρο προτείνεται σε εποχές που δεν ενδείκνυται αυτό και, ενδεχομένως, θα οδηγήσει σε ελλιπή έσοδα.
32. Προτείνεται η δημιουργία ανεξάρτητης αρχής φορολογικής και τελωνειακής διοίκησης, με έμφαση στην ενδυνάμωση του τομέα Μεγάλων Οφειλετών. Πολύ καλό μέτρο διότι θα απαλλάξει τους μηχανισμούς από τα πολιτικά «βαρίδια» που κατά καιρούς καταστρέφουν την ομαλότητα της διαχείρισης των φορολογικών εσόδων.
33. Προτείνεται λήψη μέτρων για βελτίωση είσπραξης φόρων και εισφορών κοινωνικής ασφάλισης, με προτεινόμενο την κατάσχεση. Ακόμα μία φορά, το μέτρο δεν είναι της ώρας. Η κρίση έχει δημιουργήσει τεράστια προβλήματα στην αγορά και τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Αν, λοιπόν αντί για ρυθμίσεις, προτείνεις κατάσχεση, ισοπεδώνεις την μικρομεσαία επιχείρηση. Εκτός αν αυτό είναι το ζητούμενο…
34. Προτείνεται έλεγχος στις τραπεζικές συναλλαγές Ελλάδας και εξωτερικού, ώστε να διασφαλιστούν περιπτώσεις φοροδιαφυγής. Θετικό το μέτρο, αρκεί να μην γίνει «όπλο» τραπεζικής παρακολούθησης και στιγματισμός νόμιμων κερδών από επιχειρηματίες που δραστηριοποιούνται και στο εξωτερικό.
35. Προτείνεται λήψη μέτρων για την καταπολέμηση λαθρεμπορίου καυσίμων. Θετικό, αλλά ασαφές. Εδώ χρειάζεται ξεκάθαρη πρόταση.
36. Προτείνεται η λήψη μέτρων για την εξασφάλιση διαφυγόντων φορολογικών εσόδων με βάση όχι την αρχαιότητα των εσόδων (δηλαδή εξετάζεται ως σήμερα μια υπόθεση με βάση του πόσο παλιά είναι), αλλά τον κίνδυνο. Ακούγεται καλό, πλην όμως ασαφές, καθώς δεν ορίζεται τι καθιστά κίνδυνος, ενώ δίνει τη δυνατότητα να χρησιμοποιηθεί ως όργανο εξόντωσης κλάδων ή επιχειρηματιών μη αρεστών. Παρότι η αρχαιότητα (δηλαδή η εξέταση με βάση τον χρόνο παραγραφής) ήταν δυσκίνητος παράγοντας, ήταν όμως σχετικά αξιοκρατικός.
37. Προτείνεται μεταφορά των εισφορών κοινωνικής ασφάλισης από τα αντίστοιχα ταμεία, στα ταμεία υγείας. Αυτό πρακτικά θα σημαίνει ότι θα εξοφληθούν όσες εταιρείες σχετίζονται με τον τομέα υγείας (προμηθευτές φαρμακευτικών εταιρειών κλπ), πλην όμως θα δημιουργήσει μακροπρόθεσμα ζήτημα επιβίωσης των συνταξιοδοτικών ταμείων.
38. Προτείνεται μεταρρύθμιση του πτωχευτικού δικαίου και του νόμου για τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά, κατά τα πρότυπα των βέλτιστων διεθνών πρακτικών (sic). Προτείνεται προσωρινό μορατόριουμ για πλειστηριασμούς μέχρι το τέλος του 2015. Ταυτόχρονα, προτείνεται δημιουργία μόνιμου κοινωνικού δικτύου ασφαλείας και προστασίας των κοινωνικά ευάλωτων οφειλετών. Δεν διευκρινίζεται, όμως τίποτε περισσότερο σχετικά με αυτό το δίκτυο, κάτι που είναι καίριο ζήτημα για μεγάλο ποσοστό των Ελλήνων που είδαν τα εισοδήματά τους να μηδενίζονται και τις περιουσίες τους να κινδυνεύουν.
39. Προτείνεται να διατηρηθεί το καθεστώς της αγοράς εργασίας, όπως αυτό έχει ήδη διαμορφωθεί τα τελευταία χρόνια. Αφήνεται, πάντως παράθυρο για τροποποιήσεις ειδικά σε ζητήματα ομαδικών απολύσεων και συλλογικών διαπραγματεύσεων, σε συνεργασία με τον ΟΟΣΑ και τον ILO. Γενικά, φαίνεται να διατηρείται μια ευελιξία σ’ αυτό το κομμάτι, η οποία κρίνεται ως θετική.
40. Προτείνεται το άνοιγμα ορισμένων επαγγελμάτων και η «φιλελευθεροποίηση» κάποιων υπηρεσιών, όπως οι τουριστικές και οι μεταφορικές τύπου «φέρυ – μπόουτ».
41. Ως ιδιαίτερα αόριστη κρίνεται η αναφορά στο ζήτημα της αγοράς προϊόντων που μιλά για «βελτίωση εμπορίου και βελτίωση χρήσης γης». Ειδικά το τελευταίο μπορεί και να σχετίζεται με το ζήτημα της χρήσης της αγροτικής γης και των προϊόντων που αυτή παράγει ή και των υπηρεσιών που θα μπορούσε, ενδεχομένως, να παράγει, όπως η χρήση αγροτεμαχίων ως φωτοβολταϊκά πάρκα. Είναι, πάντως ιδιαίτερα ασαφές και αδιευκρίνιστο.
42. Στο ζήτημα των ιδιωτικοποιήσεων, αντίθετα, διαφαίνεται μια ξεκάθαρη στάση. Τίθενται στόχοι ύψους 1,4 δις για το 2015, 3,7 δις για το 2016, 1,2 δις για το 2017. Οι δε αναφορές στις ιδιωτικοποιήσεις είναι απόλυτα σαφείς: περιφερειακά αεροδρόμια, Ελληνικό, ΟΤΕ, λιμάνια Πειραιά και Θεσσαλονίκης, Σιδηρόδρομοι, καθώς και ο Διεθνής Αερολιμένας Αθηνών. Και εδώ υφίστανται τα μεγαλύτερα ερωτήματα: Γιατί τέτοια άμεση και σαφής αναφορά; Οι στόχοι πώς εξασφαλίζονται; Δηλαδή θα πωληθεί το Αεροδρόμιο Θεσσαλονίκης με 1,4 δις Ευρώ και όλα τα υπόλοιπα με 3 δις; Θα πωληθούν, τουτέστιν επί πινακίου φακής; Εφόσον αναφέρεται συχνά η βέλτιστη πρακτική που ισχύει στις άλλες χώρες της ΕΕ, υπάρχει χώρα της ΕΕ, της οποίας όλα τα μέσα μεταφοράς, λιμάνια, αεροδρόμια και σιδηρόδρομοι βρίσκονται σε χέρια ξένων επενδυτών;
43. Στην ενέργεια, προτείνεται η μεταρρύθμιση στην αγορά φυσικού αερίου και τον οδικό χάρτη της (αυτός που, ούτως ή άλλως, έχει ήδη προκαθοριστεί με επιμέρους συμφωνίες των προγενεστέρων, όπως ο ΤΑΡ). Προτείνεται, επίσης ιδιωτικοποίηση της ΑΔΜΗΕ (της εταιρείας μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας), καθώς και λειτουργική και χρηματοπιστωτική ανεξαρτησία της ΔΕΗ. Αυτό αποτελεί βήμα για την ιδιωτικοποίησή της. Το ζήτημα, όμως που προκύπτει είναι ότι προτείνεται, παράλληλα, να αναλάβει η Ελληνική κυβέρνηση την αναβάθμιση του ηλεκτρικού δικτύου, ώστε να μειωθεί το κόστος για τον καταναλωτή. Όμως, η αναβάθμιση θα κοστίσει. Πού θα μετακυλιστεί το κόστος αυτής της αναβάθμισης, όταν, υποτίθεται, θα μειωθεί το κόστος του καταναλωτή; Για ποιο λόγο δεν προβλέπεται αναβάθμιση των δικτύων από αυτούς που θα καταθέσουν προσφορές για την ΑΔΜΗΕ;
44. Προτείνεται να εφαρμοστεί το συμφωνημένο μισθολογικό πλαίσιο και να οριστεί όριο ανώτατου μισθού.
45. Προτείνεται λήψη μέτρων για μείωση καθυστέρησης εκδίκασης υποθέσεων και για επιλεκτική αύξηση των δικαστικών παραβόλων.
46. Προτείνεται η καταπολέμηση της διαφθοράς, εστιάζοντας στο ζήτημα του ελέγχου χρηματοδότησης των κομμάτων και των παρεμβάσεων αυτών στις υποθέσεις διαφθοράς. Εξαιρετική πρόταση, αλλά με δεδομένες τις ασάφειες διατύπωσής της, δεν φαίνεται ότι θα μπορούσε να λειτουργήσει ουσιαστικά.
47. Για την εκταμίευση της δόσης από το ΔΝΤ, απαιτείται διαβεβαίωση του χρόνου που η Ελλάδα θα μπορέσει να αποκτήσει και πάλι πρόσβαση στις αγορές με όρους συνεπείς με τη βιωσιμότητα του χρέους. Πρόκειται για ιδιαίτερα αμφιλεγόμενη αναφορά. Ποιος θα δώσει τέτοια διαβεβαίωση, όταν από χρόνο σε χρόνο έχει διαπιστωθεί ότι μια τέτοια πρόσβαση όλο και ξεμακραίνει; Αν και τυπική ως αναφορά, δημιουργεί παραθυράκια συνεχούς επεμβάσεως. Προτείνεται, πάντως πεντάμηνη παράταση του προγράμματος με παροχή 12 δις ευρώ από το ΕΤΧΣ και με μια υποτιθέμενη (sic) εκταμίευση από το ΔΝΤ ύψους 3,5 δις. Σύνολο 15,5 δις, τα οποία, αναφέρεται, ότι θα καλύψουν χρεολύσια και εξυπηρέτηση χρέους ύψους 14,3 δις ευρώ. Με άλλα λόγια, η παράταση θα καλύψει μόνο τα χρεολύσια και το χρέος, ενώ η εκταμίευση του ΔΝΤ δεν είναι σίγουρη, καθώς αναφέρεται ότι σ’ αυτό το ποσό θα συνδράμει και το όποιο πρωτογενές πλεόνασμα, άρα η υποτιθέμενη εκταμίευση του ΔΝΤ θα είναι τόση, όσο χρειαστεί για να καλύψει τη διαφορά που θα προκύψει από τα 12 δις του ΕΤΧΣ και του όποιου πρωτογενούς πλεονάσματος. Κατά συνέπεια, αν το πρωτογενές πλεόνασμα είναι 1 δις, ας πούμε, το ΔΝΤ θα εκταμιεύσει όχι 3,5, αλλά 1,3 δις, όσα δηλαδή χρειάζονται για να συμπληρωθούν τα 14,3 δις που είναι το ποσό των χρεολυσίων. Οπότε, το πρωτογενές πλεόνασμα θα πάει όλο στα τοκοχρεολύσια!
ΓΕΝΙΚΑ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ
Οι μεταρρυθμίσεις που προτείνονται και τα αντίστοιχα χρηματοδοτικά σενάρια που περιγράφονται συνιστούν, σαφώς, συνέχεια της Μνημονιακής πολιτικής. Διαθέτει τις γνωστές συνταγές, άλλες καλές, άλλες ιδιαίτερα αμφισβητούμενες έως κάκιστες. Επίσης, θα περίμενε κανείς ότι σε ζητήματα καίρια (ανεργία, καταπολέμηση λαθρεμπορίου, υπερχρεωμένα νοικοκυριά) τα πράγματα να ήταν πιο σαφή. Αντίθετα, υπάρχουν ορισμένα θέματα που φαίνεται να απασχολούν και να συμφέρουν ιδιαίτερα κάποιους, στα οποία οι προτάσεις είναι ιδιαίτερα αποσαφηνισμένες. Σε κάθε περίπτωση, πάντως το να γνωρίζουμε με ακρίβεια τι είναι αυτό για το οποίο θα πάμε να ψηφίσουμε, αν θα πάμε, είναι ιδιαίτερα σημαντικό.
Πάντως ένα είναι σίγουρο διαβάζοντας όλες αυτές τις προτάσεις από τους "αγαπητούς" μας Ευρωπαικούς Θεσμούς - Τρόικα...Η έλλειψη εθνικής κυριαρχίας πλέον σε όλους τους τομείς. Τα συμπεράσματα δικά σας.
Δημήτρης Γκίκας
