Νέα έκθεση ειδικών καταπολέμησης της διαφθοράς προτρέπει την Ελλάδα να θεσπίσει αυστηρούς κανόνες αναφορικά με την αποδοχή δώρων από τους βουλευτές, καθώς και για το πλαίσιο προσέγγισής τους από εκπροσώπους ομάδων συμφερόντων (lobbyists). Σύμφωνα με την Ομάδα Κρατών κατά της Διαφθοράς (GRECO) του Συμβουλίου της Ευρώπης, αυτοί οι κανόνες δεν υπάρχουν ακόμη, καθώς η Ελλάδα βρίσκεται σε “πρώιμο στάδιο κανόνων ακεραιότητας του βουλευτικού σώματος”.
Η έκθεση της GRECO τονίζει ότι η διαφθορά συνέβαλε στην οικονομική κρίση στην Ελλάδα, ενώ καταδεικνύει ισχυρισμούς περί χειραγώγησης των νομοθετικών και θεσμικών έργων, με σκοπό την απαλλαγή διατελούντων παράνομες πράξεις. Οι συντάκτες της έκθεσης είναι αισιόδοξοι ότι το σχέδιο δράσης για την στρατηγική καταπολέμησης της διαφθοράς, το οποίο υιοθετήθηκε την περίοδο 2013-2014, θα επιφέρει τις «επιθυμητές αλλαγές».
Στην έκθεση [PDF] αναφέρεται επίσης ότι, παρά το γεγονός ότι δικαστές και εισαγγελείς υπόκεινται σε μηχανισμούς που σχετίζονται με την καριέρα και τους θεσμικούς κανόνες, οι οποίοι προστατεύουν την ακεραιότητά τους, η Ελλάδα εξακολουθεί να χρειάζεται κωδικοποίηση των κανόνων δεοντολογίας και τον εξορθολογισμό της γενικής εποπτείας επί των Δικαστών και των Εισαγγελέων.
Η εποπτεία συνεχίζει η έκθεση, εκτελείται σήμερα από πάρα πολλούς φορείς και αποτελείται από συναδέλφους των εποπτευόμενων, διορισμένους για βραχύ χρονικό διάστημα. Οι σοβαρές καθυστερήσεις του δικαστικού συστήματος δημιουργούν πρόσθετες ευπάθειες, σύμφωνα με την έκθεση και χρειάζονται επαρκείς εγγυήσεις ενάντια στις αδικαιολόγητες καθυστερήσεις, καθώς και παρεμβάσεις τρίτων για την επίσπευση των αποφάσεων.
Επιπλέον, το σύστημα δικαιοσύνης πρέπει να αξιολογείται συνολικά στη λειτουργία του, καθώς και να καταστούν περισσότεροι υπόλογοι μέσω περιοδικών εκθέσεων. Η έκθεση σημειώνει ότι η Ελλάδα πρέπει επίσης να επανεξετάσει τη διαδικασία επιλογής και τη διάρκεια της θητείας των ανώτατων Δικαστών και Εισαγγελέων, με σκοπό την βελτίωση της ανεξαρτησίας τους από την εκτελεστική εξουσία. Η συμμόρφωση με τις 19 συστάσεις της έκθεσης θα αξιολογηθεί από τη GRECO, κατά το πρώτο εξάμηνο του 2017.
