Φαντάζομαι ότι είδατε με τι επιμέλεια τα ειδησιογραφία δελτία είχαν το απαραίτητο αφιέρωμα στις αποκαλύψεις των Paradise Papers. Πρόκειται για πάνω από 13,5 εκατομμύρια έγγραφα, τα οποία αποκαλύπτουν το πώς διαπλέκεται σε παγκόσμιο επίπεδο η πολιτική ελίτ και οι πολυεθνικές διαμέσου των υπεράκτιων φορολογικών παραδείσων. Κι ενώ τα δελτία μας εμφάνιζαν λεπτομέρειες για πολιτικά πρόσωπα και καταστάσεις, μακριά από τις υποθέσεις της Ελλάδας, ξέχασαν επιμόνως να αναφερθούν και αναλύσουν τη δράση της πολυεθνικής Γκλενκόρ. Γιατί άραγε;
Καταρχάς, το πακέτο αυτό των Paradise Papers, όπως ονομάστηκαν οι αποκαλύψεις, συνιστούν ουσιαστικά τη συνέχεια των Panama Papers. Είναι μια γρήγορη ματιά, σχεδόν φευγαλέα, σε μια μικρή, τοσοδά, πτυχή της διαπλοκής ανάμεσα στους κυβερνώντες πολιτικούς παγκόσμια και τις πολυεθνικές. Σ’ αυτό χρησιμεύουν πρωτίστως οι υπεράκτιοι φορολογικοί παράδεισοι. Δηλαδή στο ξέπλυμα πολιτικού χρήματος, το οποίο προέρχεται από το ξεπούλημα ολόκληρων χωρών στο πολυεθνικό κεφάλαιο.
Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο κανείς δεν παίρνει μέτρα εναντίον τους. Όσο κι αν διαρρηγνύουν τα ιμάτιά τους οι κυβερνήσεις δήθεν για τη φοροδιαφυγή που συντελείται διαμέσου αυτών των υπεράκτιων παραδείσων.
Δεν θα αρκούσε παρά μια χώρα να αποφασίσει ότι κάθε εταιρική ή άλλη δοσοληψία με αυτούς τους τόπους είναι παράνομη και κάθε μορφή διακίνησης περιουσιακών στοιχείων και χρήματος από και προς αυτές τις χώρες των φορολογικών παραδείσων θα δεσμεύεται από το κράτος και θα φορολογείται ιδιαίτερα. Και τότε θα βλέπαμε αν και σε ποιο βαθμό θα μπορούσαν να γίνονται αυτά που περιγράφουν τα Paradise Papers.
Αλήθεια, τι αποκαλύπτει αυτό το νέο πακέτο;
• Αποκαλύπτει τα υπεράκτια συμφέροντα και τις δραστηριότητες περισσότερων από 120 πολιτικών και παγκόσμιων ηγετών από 37 χώρες. Στον κατάλογο συμπεριλαμβάνεται η Βασίλισσα Ελισάβετ της Βρετανίας, 2 πρώην πρωθυπουργοί του Καναδά, αλλά και ένας εκ των στενότερων υποστηρικτών του νυν πρωθυπουργού της χώρας Τζαστίν Τριντό. Επίσης 13 σύμβουλοι, σημαντικοί δωρητές και μέλη της κυβέρνησης του προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλτ Τραμπ.
• Αποκαλύπτει ότι ο νυν υπουργός εμπορίου του Τραμπ, Γουίλμπορ Ρος, έχει χρησιμοποιήσει μια αλυσίδα εταιρειών των Νήσων Κέιμαν για να διατηρήσει ένα σημαντικό μερίδιο στην Navigator Holdings, μια ναυτιλιακή εταιρεία της οποίας οι κορυφαίοι πελάτες περιλαμβάνουν τη συνδεδεμένη με το Κρεμλίνο επιχείρηση ενέργειας Sibur. Μεταξύ των κύριων ιδιοκτητών του Sibur είναι ο Kirill Shamalov, γαμπρός του Πούτιν, και ο Γκενάντι Τσιτσένκο, δισεκατομμυριούχος, ο οποίος υπέστη κυρώσεις από την κυβέρνηση των ΗΠΑ το 2014 λόγω των διασυνδέσεών του με τον Πούτιν. Η Sibur είναι ένας από τους πιο σημαντικούς πελάτες της Navigator, καταβάλλοντας στην εταιρεία περισσότερα από 23 εκατομμύρια δολάρια το 2016.
• Εκθέτει τη μηχανική αποφυγής φόρων περισσότερων από 100 πολυεθνικών εταιρειών, συμπεριλαμβανομένων των εταιρειών Apple, Nike και Botox Allergan.
• Αποκαλύπτει τις αγορές των φορολογικών παραδείσων από πολυεθνικές εταιρείες στην Αφρική και την Ασία, οι οποίες χρησιμοποιούν εταιρείες βιτρίνα στο Μαυρίκιο και τη Σιγκαπούρη για τη μείωση των φόρων και τη διακίνηση «μαύρων» κεφαλαίων.
• Παρέχει λεπτομέρειες σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο οι ιδιοκτήτες ιδιωτικών τζετ και σκαφών, συμπεριλαμβανομένων μελών βασιλικών οικογενειών και αστέρων του επαγγελματικού αθλητισμού, χρησιμοποιούσαν τις δομές αποφυγής φορολογίας στη Νήσο του Man.
• Τέλος, φωτίζει ιδιαίτερα τις μυστικές συμφωνίες και τις κρυφές εταιρείες που συνδέονται με την Γκλενκόρ, την μεγαλύτερη εταιρεία διακίνησης εμπορευμάτων στον κόσμο, και παρέχει λεπτομερείς απολογισμούς για τις διαπραγματεύσεις της εταιρείας στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό προκειμένου να αποκτήσει πολύτιμους ορυκτούς πόρους.
Ωστόσο, η Γκλενκόρ δεν είναι άγνωστη στην Ελλάδα. Κάτι που «ξέχασαν» να θυμίσουν τα αξιότιμα και πάντα φιλαλήθη δελτία ειδήσεων. Η δράση μάλιστα της εν λόγω πολυεθνικής έχει αναπτυχθεί σημαντικά στα χρόνια μετά τα μνημόνια. Τυχαίο; Δεν νομίζω.
Η Γκλενκόρ είναι μια αγγλο-ελβετική πολυεθνική που ελέγχει από μόνη της περίπου το 5% του παγκόσμιου εμπορίου εμπορευμάτων, δηλαδή των προϊόντων των οποίων η τιμή διαμορφώνεται στα διεθνή χρηματιστήρια εμπορευμάτων. Είναι εταιρεία διαμεσολάβησης. Αγοράζει φτηνά και πουλά ακριβά. Αυτή είναι η δουλειά της. Και διακινεί κυρίως Αγροτικά προϊόντα, Πετρέλαιο, Αλουμίνα, Άνθρακα, Χαλκό, Σιδηροκράματα, Σιδηρομετάλλευμα, Νικέλιο, Ψευδάργυρο.
Για ποιο λόγο να υπάρχει μια τέτοια εταιρεία; Σε τι χρησιμεύει στην παγκόσμια οικονομία; Γιατί να μην προχωράνε τα ίδια τα κράτη σε οργανωμένη αξιοποίηση των δικών τους πλουτοπαραγωγικών πηγών προς όφελος της εγχώριας επιχειρηματικής πρωτοβουλίας και της οικονομίας των χωρών τους; Γιατί θα πρέπει να πουλάνε και να αγοράζουν από πολυεθνικές σαν την Γκλενκόρ;
Η Γκλενκόρ δεν πουλά τεχνολογία παραγωγής, ούτε έρευνα και εφαρμογές αιχμής. Είναι μια εταιρεία διαμεσολάβησης που αγοράζει προϊόντα από τη μια μεριά του κόσμου και τα πουλά σε μια άλλη, εξασφαλίζοντας ότι οι τιμές που αγοράζει θα μειώνονται και οι τιμές που πουλά θα αυξάνουν. Και πώς το πετυχαίνει; Με μονοπωλιακές συμφωνίες ελέγχου πρώτων υλών και αγορών. Τόσο απλά.
Αν τα κράτη την προσπερνούσαν και προχωρούσαν σε άνοιγμα των αγορών για τα προϊόντα τους με διακρατικού τύπου συμφωνίες, ή άλλες μορφές αληθινά ελεύθερων συναλλαγών ανάμεσα σε εθνικές οικονομίες, σε τι θα χρησίμευε η Γκλενκόρ; Σε τίποτε απολύτως. Η Γκλενκόρ και κάθε είδους τέτοια πολυεθνική θα χρεοκοπούσε. Γιατί όμως όχι μόνο δεν χρεοκοπεί, αλλά αυξάνει το πεδίο δράσης της; Μόνο για έναν λόγο. Λόγω της δυνατότητας εξαγοράς των κυβερνήσεων και των πολιτικών κάθε χώρας.
Γι’ αυτό κι όπου ακούτε για δράση της Γκλενκόρ, ή κάποιας ανάλογης πολυεθνικής να ξέρετε είτε ότι οι κυβερνώντες πολιτικοί και κόμματα τα «πήραν» χοντρά, είτε ότι πρόκειται να τα «πάρουν». Δεν υπάρχει κανένας άλλος λόγος για συμφωνίες με τέτοιου είδους πολυεθνικές.
Και το δίκτυο υπεράκτιων κέντρων είναι ο καλύτερος τρόπος για να διακινηθεί αυτό το χρήμα της εξαγοράς. Χωρίς οι λαοί και οι δικαστικές αρχές κάθε χώρας να μπορούν εύκολα να το εντοπίσουν.
Έτσι η δημιουργία ιδιωτικού μονοπωλίου διυλιστηρίων στην Ελλάδα με την πώληση των ΕΛΠΕ στον Λάτση, δεν θα μπορούσε να περάσει απαρατήρητη από την εν λόγω πολυεθνική. Το μόνο που χρειαζόταν ήταν η συνδρομή της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για να μπει στο παιχνίδι. Κι αυτή ήρθε όταν το 2011 επιβλήθηκαν κυρώσεις εναντίον του Ιράν.
Το Ιράν προμήθευε με πίστωση ένα μεγάλο μέρος του πετρελαίου στα ελληνικά διυλιστήρια. Όταν η συμφωνία τινάχτηκε στον αέρα λόγω των κυρώσεων, τότε ήρθε η ώρα της Vitol και της Glencore, να τρέξουν για να καλύψουν το κενό. Το ερώτημα βέβαια που τίθεται είναι απλό: Γιατί να αγοράζει κάποιος πετρέλαιο από διαμεσολαβητές; Γιατί να μην αγοράζει απευθείας από την πηγή με διακρατική συμφωνία;
Μα υπάρχει καλύτερος τρόπος για κερδοσκοπία, δωροληψίες και δωροδοκίες, αλλά και για λαθρεμπόριο πετρελαίου; Πώς θα μπορούσε να διακινηθεί άγνωστης ταυτότητας πετρέλαιο προς τα ελληνικά διυλιστήρια ώστε να νομιμοποιηθεί διαμέσου της Vitol και της Glencore;
Όπως μπορεί να καταλάβει ο καθένας που διαθέτει κοινό νου, η διαμεσολάβηση από πολυεθνικές συνιστά το καλύτερο κέλυφος για κάθε λογής παράνομη δοσοληψία. Πολύ περισσότερο όταν τα διυλιστήρια μιας χώρας είναι ιδιωτικό μονοπώλιο. Τελείως τυχαία ο κύριος όγκος του πετρελαίου που προμήθευε η Vitol και η Glencore ερχόταν από την Λιβύη. Κι ο νοών νοείτω.
Από τότε η Glencore δεν έμεινε ανενεργή στην Ελλάδα. To 2013 η Αλουμίνιον A.E., θυγατρική του Ομίλου Μυτιληναίος, υπέγραψε ένα νέο εξαγωγικό συμβόλαιο με την Glencore, για την πώληση 75.000 τόνων αλουμινίου σε κολόνες και πλάκες, ποσότητες οι οποίες θα διατεθούν στις Ευρωπαϊκές και Αμερικανικές αγορές στο διάστημα από τον Ιανουάριο του 2013 μέχρι τον Ιούνιο του 2014. Μπορεί η εν λόγω συμφωνία να ήταν επωφελής για τον Όμιλο Μυτιληναίου, αλλά δεν υπάρχει τίποτε χειρότερο για μια οικονομία από το να εξάγει πρωτογενώς πρώτες ύλες. Μόνο τριτοκοσμικές οικονομίες ακολουθούν τέτοιες πρακτικές.
Η συγκεκριμένη πολυεθνική έχει εκδηλώσει το ενδιαφέρον της για την ΕΥΔΑΠ, αλλά και για την ΛΑΡΚΟ. Επίσης η επικείμενη πώληση των λιγνιτωρυχείων δεν την αφήνει αδιάφορη. Έτσι η Glencore κατά τεκμήριο έχει αναπτύξει τις καλύτερες των σχέσεων με το πολιτικό και κομματικό σύστημα της Ελλάδας, προκειμένου να επωφεληθεί από το γενικό ξεπούλημα. Κι όπως όλοι μπορούμε να αντιληφθούμε οι σχέσεις αυτές είναι διαυγείς, έντιμες και προπαντός για το καλό και το συμφέρον της χώρας, αλλά και για την ευημερία του λαού της.
Ούτε που να σας περάσει κάτι άλλο από το νου.
Ούτε που να σας περάσει κάτι άλλο από το νου.
