Φαίνεται πως
είναι ανάγκη να επαναλαμβάνονται οι βασικές έννοιες, οι οποίες καθορίζουν την ποιότητα
και την κατεύθυνση της ανθρώπινης σκέψης. Και σίγουρα οι πιο θεμελιώδεις από αυτές
είναι οι έννοιες του Καλού και του Κακού, οι οποίες αποτελούν τους ακρογωνιαίους
λίθους του οικοδομήματος των ηθικών Διδασκαλιών και της ηθικής συμπεριφοράς. Όλες
οι άλλες ιδιότητες απορρέουν από αυτά τα δύο κεφαλόβρυσα.
Υπάρχει τόση
σύγχυση όχι μόνο σε ό,τι αφορά τις προαναφερθείσες έννοιες αλλά και γύρω από κάθε
άλλη έννοια σχετική με την ηθική μας υπόσταση. Οι ηθικές ποιότητες δεν είναι απλώς
αφηρημένες έννοιες αλλά απολύτως ουσιαστικές, με απολύτως ουσιαστικά αποτελέσματα.
Έτσι, αυτές οι ποιότητες καθορίζουν αναλόγως τη χημική σύσταση των εκκρίσεων, τα
ιζήματα της ψυχικής ενέργειας, τη δραστηριότητα των κέντρων, τη φωτεινότητα και
το χρωματισμό της αύρας, κ.τ.λ. Η άνοδος στον Ανώτερο Κόσμο εξαρτάται απολύτως από
την ανάπτυξη ορισμένων ιδιοτήτων, οι οποίες ανταποκρίνονται στη συχνότητα εκείνου
του Κόσμου.
Δεν είναι
χωρίς λόγο που η Διδασκαλία της Νέας Εποχής ονομάζεται Διδασκαλία της Ζωντανής Ηθικής.
Η ηθική της Άγκνι Γιόγκα είναι ζωντανή επειδή συνιστά φυσική έκφραση ζωής του φορέα
της. Δεν έχει καμία σχέση με τη συμβατική, τη μουχλιασμένη ή την υποκριτική ηθική
που εννοούν πολλοί ούτε με φανφαρόνικη ηθικολογία. Είναι η συμμόρφωση, η εναρμόνιση
με την Κοσμική Τάξη, όπως εκδηλώνεται στους ισχυρούς και αναλλοίωτους Κοσμικούς
Νόμους. Το παν εξαρτάται από την ηθική μας στάση -η επίγεια και η υπεργήινη ευημερία,
το μέλλον, η επιτυχία.
Έχει λοιπόν
τεράστια σημασία να συνειδητοποιηθεί η ουσιαστικότητα της Ηθικής, δηλαδή της διάκρισης
του Καλού και του Κακού.
Τι είναι το
Καλό; Οι αρχαίοι Έλληνες το ονόμαζαν Αγαθόν. Ο Πλάτων ετυμολογεί τον όρο ως άγαν
θείον: υπέρτατα θεϊκό. Είναι λοιπόν η ανώτατη θεία φύση, νόμος, τάξη. Επίσης ορίζει
το Αγαθόν ως τον «επί πάσι Θεόν», την υπέρτατη θεότητα, πάνω από την οποία δεν υπάρχει
τίποτε. Έτσι, σύμφωνα με την πλατωνική θεώρηση, το Αγαθόν ταυτίζεται με τον ίδιο
τον Κόσμο, την ίδια τη Ζωή. Αυτή η Ζωή είναι τρισυπόστατη: Ύπαρξη, Συνείδηση, Ευδαιμονία.
Αλλά τα τρία αυτά είναι Ένα, το Απόλυτο, η Πηγή των πάντων. Ως Απόλυτη Αρχή είναι
ο σκοπός όλων των υπάρξεων, η ίδια όμως δεν έχει άλλο σκοπό από τον εαυτό της, είναι
δηλαδή αυτοσκοπός.
Η Παγκόσμια
Ύπαρξη, ή αλλιώς, η Παγκόσμια ευδαιμονική, συνειδητή Ύπαρξη αποτελεί το έσχατο,
το υπέρτατο Συμφέρον. Ό,τι συντείνει σε αυτό είναι αγαθό, είναι καλό. Επομένως καλό,
ή αγαθό, είναι το ωφέλιμο, επειδή το ωφέλιμο προάγει την ευδαιμονία της ύπαρξης.
Στο σημείο
αυτό μπορούμε να δούμε την αφετηρία του Κακού. Το κακό γεννιέται από την πλανερή
ιδέα ότι το ωφέλιμο μιας επιμέρους μονάδας -είτε αυτή είναι ένα άτομο, μια ομάδα
ή ένα έθνος- μπορεί να είναι χωριστό ή αντίθετο από το όφελος, το συμφέρον, της
Καθολικής Ύπαρξης.
«Ωφελέειν,
μη βλάπτειν»: η γνωστή ιπποκράτεια ρήση, έχει ισχύ σε όλα τα επίπεδα του Είναι και
όχι μόνο στο υλικό-σωματικό. Και σ΄αυτή τη ρήση έχουμε την αντίθετη Καλού-Κακού:
ωφελείν-βλάπτειν. Η σοφία αντιλαμβάνεται το πραγματικά ωφέλιμο από το πλασματικό
ωφελιμιστικό. Το πρώτο δεν αντιτάσσει ποτέ το ατομικό στο συνολικό, εν αντιθέσει
με το δεύτερο. Επιπλέον, το ωφέλιμο, ακόμα κι όταν είναι αρχικά οδυνηρό ή δυσάρεστο,
θα έχει πάντα ως κατάληξη την ευτυχία, το καλώς έχειν, ενώ το ωφελιμιστικό, μπορεί
να είναι αρχικά ευχάριστο, τελικά όμως μεταλλάσσεται σε πόνο και καταστροφή. Και
αυτό συμβαίνει όταν μια ενέργεια περιέχει μέσα της βλάβη, βλάβη που μπορεί να είναι
από άγνοια, από αδιαφορία για τους άλλους, ή και εσκεμμένη. Κάθε συνειδητή οντότητα
έχει τη δυνατότητα επιλογής, λόγω ελεύθερης βούλησης. Η δυνατότητα επιλογής προϋποθέτει
ικανότητα διάκρισης, και η ικανότητα διάκρισης απαιτεί γνώση. Η απαιτούμενη γνώση
αφορά τον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί η Ζωή, ο Κόσμος, δηλαδή τις κοσμικές νομοτέλειες.
Αυτή είναι η υπέρτατη Γνώση, και σ΄αυτή καθοδηγούν όλες οι αυθεντικές Διδασκαλίες.
Εφόσον υπάρχει
η δυνατότητα επιλογής στις ενέργειές μας, οφείλουμε να δρούμε συνειδητά, όχι τυφλά,
παρορμητικά ή σαν αγέλη. Η συνειδητή δράση όμως προϋποθέτει να γνωρίζουμε τις συνέπειες
κάθε ενέργειάς μας. Γι΄αυτό η άγνοια έχει καταγγελθεί από όλα τα μεγάλα Ηθικά Συστήματα
ως η μήτρα όλων των κακών.
Εάν το κακό
είναι ο εχθρός της ευτυχίας, δεν πρέπει να γνωρίζουμε καλά αυτόν τον εχθρό και τους
μηχανισμούς του ώστε να μην πέφτουμε θύματά του; Ακούγονται βέβαια κάποιες θεωρίες,
όπως π.χ. ότι αναγνωρίζοντας το Κακό δημιουργούμε διαχωρισμούς ή ότι πρέπει να είμαστε
«πέρα από το Καλό και το Κακό», κ.τ.λ. Τι ακριβώς σημαίνουν αυτά; Πόση αλήθεια έχουν;
Θα το δούμε αυτό. Ας κοιτάξουμε λοιπόν χωρίς φόβο ή δεισιδαιμονία το ζήτημα του
Κακού.
AGNI YOGA HELLAS, 5/10/2010.
