Στην καλλιέργεια των μεταλλαγμένων ειδών συμφώνησαν ομόφωνα τα κράτη μέλη της ΕΕ στη σύνοδο των μόνιμων αντιπροσώπων των 28 κρατών μελών της ΕΕ. Στη συμφωνία προβλέπεται πως κάθε χώρα που διαφωνεί θα μπορεί να απαγορεύει την καλλιέργεια γενετικά τροποποιημένων οργανισμών στα δικά της εδάφη.
Πολλοί επισημαίνουν πως το δικαίωμα απαγόρευσης στο εσωτερικό των χωρών αποτελεί το «καρότο» στην «εκστρατεία εισβολής» των μεταλλαγμένων στην Ευρώπη. Όπως είχε σημειώσει ο ευρωβουλευτής Κρίτωνας Αρσένης σε προηγούμενο ρεπορτάζ του Tvxs.gr για τους γενετικά τροποποιημένους οργανισμούς, η απαγόρευση στο εσωτερικό των χωρών είναι «σαθρή» καθώς δεν βασίζεται σε λόγους υγείας ή περιβάλλοντος.
Ειδικότερα η κάθε χώρα έχει το δικαίωμα να απαγορεύσει την καλλιέργεια ενός γενετικά τροποποιημένου είδους σε όλη την επικράτειά της ή σε κάποια περιοχή για λόγους που δεν σχετίζονται με την υγεία και την προστασία του περιβάλλοντος, όπως για παράδειγμα για λόγους δημόσιας τάξης ή καθορισμού χρήσεων γης.
Ωστόσο πολλοί επισημαίνουν πως αυτοί οι λόγοι δεν είναι αντικειμενικοί και έτσι η κάθε εταιρεία μεταλλαγμένων μπορεί να προσφύγει στο δικαστήριο υποχρεώνοντας τελικά ένα κράτος να αποδεχτεί τους γενετικά τροποποιημένους οργανισμούς. Παράλληλα, οι χώρες, βάσει της συμφωνίας, δεν έχουν το δικαίωμα να απαγορεύσουν τη διέλευση από το έδαφός τους των εγκεκριμένων γενετικά τροποποιημένων οργανισμών.
Η συμφωνία για τα μεταλλαγμένα, που προωθήθηκε από την Ελλάδα ως προεδρεύουσα χώρα, αναμένεται να επικυρωθεί στις 12 Ιουνίου στη σύνοδο των υπουργών Περιβάλλοντος στο Λουξεμβούργο. Μετά την έγκριση από τους υπουργούς η συμφωνία θα πρέπει να πάρει και το «πράσινο φως» από το ευρωπαϊκό κοινοβούλιο μέχρι το τέλος του έτους.
Στην συμφωνία προβλέπεται πως όσα κράτη διαφωνούν με την καλλιέργεια γενετικά τροποποιημένων οργανισμών στο έδάφος τους θα μπορούν να προσφεύγουν στην Κομισιόν, η οποία με τη σειρά της θα ζητά από τις εταιρείες μεταλλαγμένων να αποκλείσουν τις εν λόγω χώρες από τα σχέδιά τους.
Γερμανία, Βρετανία και Γαλλία είχε εκφράσει αρχικά τις αντιρρήσεις τους για το νομικό πλαίσιο που τίθεται μέσω της συμφωνίας, σημειώνοντας ότι είναι πολύ ευνοϊκό για τις πολυεθνικές εταιρείες βιοτεχνολογίας. Ωστόσο το τελευταίο διάστημα και χωρίς να έχει γίνει κάποια τροποποίηση άλλαξαν στάση και τάχθηκαν υπέρ της πρότασης. Τελικά η μόνη χώρα που διαφώνησε μέχρι το τέλος με τη συμφωνία ήταν το Βέλγιο το οποίο απείχε από την ψηφοφορία.
Με τη συμφωνία ουσιαστικά ανοίγει ο δρόμος για την καλλιέργεια γενετικά τροποποιημένων οργανισμών στην Ευρώπη, αίτημα των πολυεθνικών εταιρειών μεταλλαγμένων σπόρων εδώ και μια 15ετία. Τα τελευταία χρόνια έχει εγκριθεί στην Ευρώπη η καλλιέργεια τεσσάρων μεταλλαγμένων σπόρων, ωστόσο μόνο το καλαμπόκι MON810 της Monsanto καλλιεργείται σήμερα, καθώς η καλλιέργεια των υπόλοιπων, δύο ειδών καλαμποκιού (ΒΤ176 και Τ25) και της πατάτας Amflora, εγκαταλείφθηκε
Υπό έγκριση είναι ακόμη επτά αιτήματα που αφορούν διάφορα είδη, όπως το καλαμπόκι TC1507 της Pioneer, θυγατρικής του αμερικανικού ομίλου DuPont.