Η ψυχραιμία (αγγλιστί cold blood, γαλλιστί sang froid, ιταλιστί sangue fredo) σημαίνει, αναλόγως, το ψυχρό, το παγωμένο ή ακόμη και το παγερό, για να μην πούμε το κατεψυγμένο, αίμα που έχει κάποιος. Οταν το αίμα είναι απλώς ψυχρό, σαν αυτό που πρέπει να έχει ο τερματοφύλακας τη στιγμή του πέναλτι ώστε να «ψωνίσει» τον αντίπαλο, αυτός που το διαθέτει επαινείται ως ψύχραιμος. Οταν το αίμα πάει προς το παγερό, τότε μπορεί κάποιοι να θεωρήσουν τον κάτοχό του αδιάφορο, αναίσθητο και άλλα όχι πολύ τιμητικά, που αρχίζουν από το στερητικό άλφα. Εκτός κι αν ανήκει στην ευγενή συνομοταξία των ερπετών, φιδιών, σαυρών, κροκοδείλων κ.λπ., που, αν δεν με απατά η μνήμη μου, δεν έχουν ακριβώς ψυχρό αίμα, αλλά απλώς αλλάζουν θερμοκρασία -και πιθανώς φρονήματα και συμπεριφορά- ανάλογα με το περιβάλλον και ανεξαρτήτως συναισθημάτων.
Κροκόδειλους συναντούμε στον Νείλο, τη Βόρεια και τη Νότια Αμερική, αλλά και στην Ερυθρά και άλλες θάλασσες, οπότε μιλάμε για κροκόδειλους -όπως λέμε τσιπούρες, λιθρίνια κ.λπ.- ανοικτής θαλάσσης.
Ενίοτε όμως τους συναντούμε και καθισμένους πίσω από γραφεία, να κατέχουν σημαντικές θέσεις οργανισμών, ιδρυμάτων, εταιρειών και ούτω καθ’ εξής. Οι κροκόδειλοι δεν κάνουν πολλή φασαρία και δεν αγαπούν τη φασαρία των άλλων ζώων της ζούγκλας. Αν τους έχετε προσέξει, όταν κολυμπούν, αφήνουν να φαίνονται μόνον τα ματάκια και τα ρουθούνια τους.
Ισως για να κατοπτεύουν αόρατοι και μη δίνοντας στόχο τα συμβαίνοντα, ίσως για να οσμίζονται κινδύνους και ευκαιρίες. Ακόμα και αν στην όχθη, ας πούμε του Αμαζονίου ή του Σαρωνικού, γίνεται το σώσε από επιδρομές αγρίων ή πολιτισμένων, από τελετουργικές σφαγές, ανθρωποφαγίες, φορολογίες, απολύσεις ή απελευθερώσεις της εργασίας, οι κροκόδειλοι, πιστοί στο δόγμα λούφα και παραλλαγή, κοιτούν τη δουλίτσα και γεμίζουν την κοιλίτσα τους.
Το αντίθετο του ψύχραιμου είναι, καθώς φαίνεται, ο θερμόαιμος. Κάπως έτσι τα λέει και η Ισμήνη στην Αντιγόνη, όταν στην αρχή του έργου του Σοφοκλή αυτή δηλώνει ότι θα θάψει τον αδελφό της παρά την απαγόρευση του Κρέοντα: «Εχεις θερμή καρδιά για ψυχρά πράγματα». Η παρατήρηση της μυαλωμένης αδελφής δεν έπιασε τόπο. Η θερμόαιμη Αντιγόνη δεν έφαγε απλώς το δικό της κεφάλι· παρέσυρε στην οδό της απωλείας και τη σεμνή Ισμήνη αλλά και τον αρραβωνιαστικό της, τον Αίμονα (τον άνθρωπο του αίματος), που τελικά αυτοκτόνησε στην υπόγεια φυλακή, ραίνοντας το σώμα της με το δικό του αίμα.
Οι ρομαντικοί είχαν ιδιαίτερη συμπάθεια για την Αντιγόνη. Τη συνέκριναν -και ορθώς- με την Ιουλιέτα του έργου του Σέξπιρ. Αταχτα κορίτσια και τα δύο, ενώθηκαν με τους εραστές τους στον Κάτω Κόσμο μεταμορφώνοντάς τον σε γαμήλιο θάλαμο. Δεν ξέρω τις απόψεις των κροκοδείλων περί Σοφοκλή και Σέξπιρ. Αλλά πιστεύω ότι γι' αυτούς οι ρομαντικοί ήταν και είναι επιεικώς ανώριμοι, είτε απλώς βλάκες.
Μπορεί κάποιος να τους πει ότι ο ρομαντισμός του Γκέτε, του Βύρωνα, του Ουγκό ήταν ένα κίνημα που έζησε, δημιούργησε, πάλεψε για έναν πιο ελεύθερο και πιο ανθρώπινο κόσμο. Μπορεί να προσθέσει ότι όση ελευθερία υπάρχει κάτω από τον ήλιο είναι αυτή που εξασφάλισαν χύνοντας εν θερμώ το αίμα, ή έστω τον ιδρώτα τους, κάποιοι που ήταν ή που τους λέγαν ρομαντικούς. Αδιάφορο. Καθισμένοι στα γραφεία τους, οι κροκόδειλοι θα χαμογελάσουν αφήνοντας να φανούν τα κοφτερά, αν και κομμάτι βρόμικα, δοντάκια τους. Ασε το αίμα των ρομαντικών να βράζει ή να χύνεται. Αυτοί ξέρουν να λουφάζουν στην όχθη, για να κάνουν ταμείο όταν έρθει η ώρα.
Πέπη Ρηγοπούλου
