Δευτέρα 21 Μαρτίου 2016

Ο ΜΥΘΟΣ ΤΗΣ ΑΜΥΓΔΑΛΙΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΑΝΟΙΞΕΩΣ


Το τμήμα μεταξύ του όρους Παγγαίου και των ποταμών Αγγίτη και Στρυμόνα ονομαζόταν «Φυλλίς», όπως μαρτυρεί ο Ηρόδοτος:

«Η δε γη αύτη η περί το Παγγαίον όρος καλέεται Φυλλίς, κατατείνουσα τα μεν προς εσπέρην επί ποταμόν Αγγίτην εκδίδοντα εις τον Στρυμόνα, τα δε προς μεσημβρίην τείνουσα ες αυτόν τον Στρυμόνα»

ΑΠΟΔΟΣΗ: «Κι αυτή η περιοχή, που βρίσκεται γύρω από το Παγγαίο, λέγεται Φυλλίδα, κι εκτείνεται προς τα δυτικά ως τον ποταμό Αγγίτη που χύνει τα νερά του στον Στρυμόνα, ενώ προς τα νότια εκτείνεται ως τον ίδιο τον Στρυμόνα» (ΗΡΟΔΟΤΟΥ ΙΣΤΟΡΙΑI, Έκδοση Γκοβόστη - Βιβλίο VII «ΠΟΛΥΜΝΙΑ»)

Κατά μια άλλη παράδοση, η ονομασία της περιοχής του Παγγαίου, Ροδόλειβος προήλθε από την κόρη του Σίθωνος, την Φυλλίδα, η οποία αλείφετο με εκχύλισμα από ρόδα τα οποία εφύοντο εκεί και έχουν συνδεθεί με τελετουργικές λατρείες και έθιμα της περιοχής. Το ρόδο-ρόδακας, είναι ηλιακό σύμβολο καθώς ανήκει στις ηλιακές θεότητες και τον ήλιο της Βεργίνας, τον βλέπουμε να δηλώνει την λατρεία των Μακεδόνων σε αυτόν.

Ο γιος του ήρωα Θησέα και της Φαίδρας, ο Δημοφώντας, μετά τον Τρωικό Πόλεμο επέλεξε για σύζυγό του την όμορφη Φυλλίδα, με αποτέλεσμα ο πατέρας της και βασιλιάς της Ηδωνών, Σίθωνας, να τον χρίσει διάδοχό του –το βασίλειο αυτού του θρακικού φύλου είχε σαν σημαντικό εμπορικό και οικονομικό σταθμό την Αμφίπολη.

Ο Δημοφώντας ωστόσο έπρεπε να γυρίσει εσπευσμένα στην Αθήνα και πριν φύγει, ορκίστηκε στη Φυλλίδα πως θα επέστρεφε γρήγορα. Η Φυλλίδα τον ξεπροβόδισε στις Εννέα Οδούς (την μεταγενέστερη Αμφίπολη), όπου του έδωσε ένα κουτί, μια κίστη της Ρέας, το οποίο έπρεπε να ανοίξει μόνο όταν θα έχανε την ελπίδα πως θα ξαναγύριζε κοντά της. Ο Δημοφώντας δεν μπόρεσε να φτάσει γρήγορα στην Αθήνα, καθώς φεύγοντας, μια τρικυμία τον έβγαλε στην Κύπρο. Εννιά φορές κατέβηκε η Φυλλίδα από τη πόλη στο λιμάνι να δει αν το καράβι του αγαπημένου της έφτασε. Όμως μάταια. Προς ανάμνηση των εννέα αυτών ημερών, ονόμασαν το μέρος, «Εννέα οδοί». Απελπισμένη και βέβαιη ότι την πρόδωσε, κρεμάστηκε από ένα δένδρο, απαγχονίστηκε.

Οι Θεοί, από οίκτο, μεταμόρφωσαν την Φυλλίδα σε δέντρο, σε αμυγδαλιά, η οποία έγινε σύμβολο της ελπίδας και της αναγέννησης. Όταν ο περιπλανώμενος, γεμάτος τύψεις, Δημοφών επέστρεψε, βρήκε τη Φυλλίδα σαν ένα γυμνό ξεραμένο δέντρο χωρίς φύλλα και άνθη. Απελπισμένος αγκάλιασε το δέντρο, το οποίο ξαφνικά πλημμύρισε από λουλούδια, δείχνοντας ότι ο έρωτας δεν μπορεί να νικηθεί από το θάνατο.

Στις εσωτερικές παραδόσεις η αμυγδαλιά συγκαταλέγεται στα Δέντρα της Ζωής και είναι ένα από τα δέντρα της Μεγάλης Μητέρας, της Ρέας-Κυβέλης που ως  Πότνια Θηρών ταυτίζεται με την λατρεία της Αρτέμιδας, της Δήμητρας και της Περσεφόνης. Στις φρυγικές παραδόσεις, η αμυγδαλιά συμβολίζει την αιτία, τη πηγή όλων των πραγμάτων. Αντιπροσωπεύει την Άνοιξη, την επαγρύπνηση και την αφύπνιση. Συνδέεται με τη γέννηση του Άττι, αφού η αμυγδαλιά φύτρωσε από τα όργανα της ερμαφρόδιτης Άγδιστης.