Κυριακή 10 Απριλίου 2016

Η ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΔΡΑΧΜΗ




Το άρθρο περιέχει μερικές ύποπτα στρεβλές παραποιήσεις δεδομένων. Άλλο θέμα είναι η τρομοκρατία με την υποτίμηση του νέου νομίσματος. Για πιο λόγο να γίνει υποτίμηση; Η πρόταση για χρεοκοπία μέσα στο ευρώ είναι παράλογη.
.
«Η πρώτη τοποθέτηση στο άρθρο «Τα ερωτηματικά της δραχμής», έτσι όπως γράφτηκε δημόσια στη σελίδα κοινωνικής δικτύωσης μας (πηγή). Κάποιες μικρές δικές μας απαντήσεις ευρίσκονται ενδιάμεσα με πλάγια γράμματα, πολλές υπάρχουν ήδη στην ανάλυση μας, ενώ άλλες απαντώνται από μόνες τους».
.
Αναγνώστης: Το άρθρο περιέχει μερικές ύποπτα στρεβλές παραποιήσεις δεδομένων. Κατ’ αρχάς θεωρεί πραξικόπημα κατά της ΕΚΤ την χρήση των νομισματικών διαθέσιμων των τραπεζών! Μα σε περίπτωση μετάβασης σε εθνικό κρατικό νόμισμα και ακόμα περισσότερο μετά την έξοδο από την ΕΕ, δεν θα έχουμε καμιά δέσμευση απέναντι στην ΕΚΤ και ούτε η ΕΚΤ θα έχει κανένα λόγο στην Ελληνική οικονομία και στη νομισματική μας πολιτική.
Άλλο θέμα είναι η τρομοκρατία με την υποτίμηση του νέου νομίσματος. Για ποιό λόγο να γίνει υποτίμηση του νέου νομίσματος; Το ισοζύγιο εξωτερικών πληρωμών τα τελευταία δύο χρόνια είναι θετικό και θα βελτιωθεί ακόμα περισσότερο όταν θα φύγουν από την οικονομία οι offshore που ανεβάζουν των κόστος των εμπορευμάτων και οι ξένες πολυεθνικές εμπορικές αλυσίδες που έχουν σαν αποτέλεσμα την αιμορραγία χρήματος της τάξης των 10 δις € ετησίως και φυσικά καθώς θα αποκαθίσταται η παραγωγική βάση της οικονομίας και θα ανεβαίνει η παραγωγικότητα των Ελληνικών επιχειρήσεων.
Απάντηση: Το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών (γράφημα) δεν είναι θετικό – ενώ η καλυτέρευση του είναι παροδική, οφειλόμενη αποκλειστικά και μόνο στη μείωση της κατανάλωσης, λόγω της εισοδηματικής αδυναμίας των Ελλήνων. Δυστυχώς όχι στις εξαγωγές, όπως θα ήταν επιθυμητό και θετικό μακροπρόθεσμα.
Το ισοζύγιο εξωτερικών συναλλαγών κινδυνεύει να ανατραπεί τώρα, καθώς με τον έλεγχο των κυριοτέρων αεροδρομίων από τους Γερμανούς και την επικείμενη επιδρομή στις τουριστικές επιχειρήσεις, η Ελλάδα θα χάσει τον έλεγχο της βαριάς της βιομηχανίας που ισοσκελίζει το αρνητικό εμπορικό ισοζύγιο. Και τότε τα πράγματα θα είναι ακόμα χειρότερα.
Απάντηση: Συμφωνούμε με το θέμα των ιδιωτικοποιήσεων, ειδικά με αυτήν των αεροδρομίων – όπως άλλωστε το έχουμε ήδη αναφέρει (άρθρο). Σε περίπτωση μονομερούς άρνησης όμως του χρέους, το οποίο έχει δυστυχώς μεταφερθεί στους ευρωπαίους Πολίτες, μην περιμένετε να διατηρηθεί ο τουρισμός.   
Τέλος, η πρόταση για χρεοκοπία για μέσα στο ευρώ είναι τουλάχιστον παράλογη. Μετά το τρίτο μνημόνιο η Ελληνική κυβέρνηση έχει δεσμευτεί να συμφωνεί με τους «θεσμούς» για θέματα δημοσιονομικής πολιτικής. Δηλαδή, η ελληνική κυβέρνηση στην καλύτερη των περιπτώσεων μπορεί μόνο να αποφασίζει τί χρώμα θα έχουν οι κουρτίνες στο κοινοβούλιο και αυτό με την προϋπόθεση ότι οι εμπριμέ κουρτίνες δεν θα είναι πιο ακριβές από τις μονόχρωμες. Πώς μία τέτοια κυβέρνηση θα προχωρήσει σε χρεοκοπία;
Απάντηση: Κανένας δεν ανέφερε πως αυτή η εξαιρετικά ανεπαρκής κυβέρνηση θα προέβαινε σε χρεοκοπία εντός της Ευρωζώνης. Αν είναι εφικτή ή όχι, από μία ικανή μελλοντική πολιτική ηγεσία, μπορεί να το κρίνει κανείς μόνος του, διαβάζοντας την ανάλυση μας (Πτώχευση εντός του ευρώ). 
Επιπλέον, όταν υπάρχει ανησυχία για το «πραξικόπημα» κατά της ΕΚΤ στην περίπτωση του εθνικού νομίσματος (που στην τελική η ΕΚΤ δεν θα έχει πλέον κανένα λόγο στην εθνική οικονομία), γιατί δεν υπάρχει ανησυχία για την περίπτωση της χρεοκοπίας εντός του ευρώ; Ειδικά όταν είδαμε την αντίδραση και τους εκβιασμούς της ΕΚΤ στο πρόσφατο δημοψήφισμα. Τότε θα ζήσουμε εικόνες φρίκης.
Η μετάβαση σε εθνικό κρατικό νόμισμα σημαίνει κρατικός έλεγχος της Τράπεζας της Ελλάδος η οποία παρεμπιπτόντως μόνο της Ελλάδος δεν είναι αυτή την στιγμή καθώς το Ελληνικό δημόσιο κατέχει το 6-7% των μετοχών ενώ οι υπόλοιποι μέτοχοι είναι άγνωστοι καθώς στο καταστατικό δεν προβλέπεται η δημοσιοποίηση του μετοχολογίου για μετόχους με μετοχές κάτω του 5%!!!
Δεν γνωρίζω να υπάρχει τέτοια συμφωνία αν και δεν νομίζω να έχει νόημα καθώς με την πλήρη αλλαγή του καθεστώτος λειτουργίας της ΤτΕ δεν μπορεί να ισχύουν συμφωνίες κρυφές και άλλα τέτοια παλαβά.
Απάντηση: Για τη μετοχική σύνθεση της Τράπεζας της Ελλάδας αναφερόμαστε το άρθρο, ενώ το έχουμε αναλύσει αρκετό καιρό πριν (Η Τράπεζα των Ελλήνων). Η συμφωνία ανανέωσης φυσικά υπάρχει, ενώ δεν είναι καθόλου κρυφή. Όσο για τους εκβιασμούς της ΕΚΤ είναι επίσης δεδομένοι (ανάλυση).     
Ως προς την Τουρκία νομίζω πως την έχουμε υπερεκτιμήσει. Η Τουρκία δεν κατάφερε να εισβάλει στην Συρία που ήταν εντελώς κατεστραμμένη, δεν κατάφερε να κάνει το δικό της στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ, ήδη έχει αρκετά εσωτερικά προβλήματα και δεν είναι καθόλου σίγουρο ότι σε λίγους μήνες θα αποτελεί ένα μεγάλο αδιαίρετο κράτος.
Απάντηση: Όταν αναφερόμαστε σε γεωπολιτικούς κινδύνους, δεν εννοούμε μόνο την Τουρκία, όπου συμφωνούμε για την πιθανότητα διάλυσης της (άρθρο μας), αλλά σε πολλούς άλλους – ένας εκ των οποίων είναι η μετατροπή του Αιγαίου σε διεθνή θάλασσα, όπως φαίνεται από την εγκατάσταση του ΝΑΤΟ.    
Κατά πως έχει δείξει η ιστορία, ο μεγαλύτερος κίνδυνος για τους Έλληνες αλλά και για κάθε λαό που υπερασπίζεται τον τόπο του είναι η διχόνοια και το διαίρει και βασίλευε που του επιβάλλουν οι ξένοι. Λίγο πολύ είναι στο χέρι μας να μην γίνουμε Ουκρανία. Το μεγάλο πλεονέκτημα (που κανονικά είναι μειονέκτημα) είναι πως ο Έλληνας έχει μετατραπεί σε απολιτικό ον και δεν υπάρχει περίπτωση να μπει σε καταστάσεις εμφυλίου πολέμου. Το προσπάθησαν αυτό με το δημοψήφισμα, αλλά παρά την πόλωση και την τρομοκρατία που έπεσε, δεν φάνηκε κάποιος τέτοιος κίνδυνος.
Το άλλο μεγάλο πλεονέκτημα είναι πως μετά από έξι χρόνια κοροϊδίας με μνημόνια που οδηγούν όλο και βαθύτερα στην καταστροφή, έχει αρχίσει να κοιτά πολύ δύσπιστα αυτούς που του υπόσχονται πως «το επόμενο εξάμηνο έρχεται η ανάπτυξη», ψάχνει άλλη λύση και κατανοεί την ανάγκη ενότητας.
Απάντηση: Έχουμε αναφερθεί στο θέμα της διχόνοιας (άρθρο μας), καθώς επίσης πολλές φορές στην αποτυχία των μνημονίων (ανάλυση). Επί πλέον στο ότι, ανάπτυξη με μνημόνια δεν πρόκειται να υπάρξει. Για τη συνειδητοποίηση της ενότητας από τους Έλληνες έχουμε μεγάλες αμφιβολίες.   
Το μεγαλύτερο πλεονέκτημα όμως που έχει η Ελλάδα είναι πως δεν είναι μία απλή χώρα, αλλά αποτελεί ένα σύμβολο για την Δημοκρατία, την Ελευθερία, τον Άνθρωπο και τους αγώνες για την διαφύλαξη αυτών των ιδανικών.
Πολλοί λαοί της Ευρώπης προσβλέπουν ακόμα και τώρα σε εμάς για να ξεκινήσουμε τις διαδικασίες που θα οδηγήσουν στην κατάρρευση της τραπεζικής δικτατορίας που πάει να επιβληθεί παγκοσμίως. Οποιασδήποτε μορφής επίθεση δεν θα μπορέσει να εκδηλωθεί τόσο εύκολα, αν μπορέσει να εκδηλωθεί, γιατί με τα χάλια που έχει η παγκόσμια και η Ευρωπαϊκή κοινωνία, ένα μπαμ από την Ελλάδα και από μία σειρά χωρών που περιμένουν στην γωνιά για έξοδο από ευρώ και ΕΕ, μάλλον θα τους κάνει να τρέχουν και να μην φτάνουν.
Σε κάθε περίπτωση είναι καθαρά στο χέρι μας να συσπειρωθούμε και να οργανωθούμε και τότε θα μπορούμε να αντιμετωπίσουμε οτιδήποτε. Το έχει δείξει η ιστορία και για την Ελλάδα και τους ‘Έλληνες και για κάθε άλλο λαό.
Απάντηση: Ωραία τα λόγια, αλλά η πράξη είναι διαφορετική. Θεωρούμε πάντως πολύ δύσκολο να βγάλει μία χρεοκοπημένη χώρα το φίδι από την τρύπα – ενώ ασφαλώς δεν είναι ότι καλύτερο να αναλαμβάνει κανείς κινδύνους, χωρίς να είναι σωστά προετοιμασμένος, πόσο μάλλον όταν δεν διαθέτει κανένα όπλο. Εάν μπορεί κάποια χώρα να αντιπαρατεθεί επιτυχώς με το τραπεζικό κτήνος, αυτή είναι μόνο η Ρωσία – σε συνεργασία βέβαια με την Κίνα.      
Σέβομαι την μέχρι τώρα δουλειά σας και τις αναλύσεις που έχω διαβάσει μέχρι τώρα, αλλά στην συγκεκριμένη ανάλυση έχετε πολλά και σοβαρά λάθη που πιστεύω πως ένα άτομο με τις δικές σας γνώσεις δεν θα έπρεπε να τα κάνει. Και φυσικά πολλά δεδομένα που αντιβαίνουν στην κοινή λογική. Όπως το θέμα με την ΕΚΤ. Ένα παράδειγμα από τα λάθη που αναφέρω.
Περίπτωση Αργεντινής: Αυτοί που πλήρωσαν ήταν η νέα φιλελεύθερη κυβέρνηση όχι η Φερνάντες. Αυτό δεν φαίνεται μέσα στο άρθρο και αφήνει λάθος εντύπωση στον αναγνώστη. Το θέμα είναι γιατί έπεσε η Φερνάντες. Γιατί ποτέ δεν καταπολέμησε την ολιγαρχική τάξη της Αργεντινής και λόγω του πολέμου που δέχθηκε και από τους γύπες και από το εσωτερικό.
Απάντηση: Το θέμα μας στο άρθρο δεν ήταν το ποιός και γιατί πλήρωσε τους τοκογλύφους, αλλά ο χρόνος που έμεινε η Αργεντινή εκτός αγορών – με την ίδια πρόεδρο.   
Χρηματοπιστωτικό σύστημα: Εδώ πρέπει να καταλάβουμε το εξής απλό. Όλες οι πράξεις των μνημονικών κυβερνήσεων είναι παράνομες. Γιατί εφάρμοσαν τις δανειακές συμβάσεις και τα μνημόνια που σύμφωνα με το προκαταρκτικό πόρισμα της επιτροπής αλήθειας για το χρέος είναι παράνομα. Το ίδιο λένε εκθέσεις του ΟΗΕ και ψήφισμα του ίδιου του Ευρωκοινοβουλίου, καθώς τα μνημόνια καταπατούν τα ανθρώπινα δικαιώματα στην Ελλάδα και το θεμελιώδες δίκαιο της ΕΕ. Και φυσικά καταπατούν το Ελληνικό Σύνταγμα.
Παράνομες πράξεις κυβερνήσεων που πιθανότατα θα αντιμετωπίσουν τις κατηγορίες της εσχάτης προδοσίας δεν έχουν καμία ισχύ. Οπότε και οι ανακεφαλαιοποιήσεις είναι παράνομες και οι εγγυήσεις και η όποια παράταση ισχύος του καταστατικού της ΤτΕ το οποίο δεν ξέρω τι ισχύ θα μπορεί να έχει ούτως ή άλλως σε ένα νέο καθεστώς λειτουργίας ή επανίδρυσης της ΤτΕ.
Οι τράπεζες πρέπει να μπουν σε εκκαθάριση για να δούμε που πήγαν τα χρήματα. Αν οι τωρινοί ιδιοκτήτες τους θελήσουν να τις κρατήσουν, ας επιστρέψουν τα δισεκατομμύρια που πήραν και ας τις έχουν να τις χαίρονται μετά την εκκαθάριση και ότι θα έχει μείνει από αυτή την διαδικασία.
Απάντηση: Συμφωνούμε με το χαρακτηρισμό «παράνομες» και για την απάτη των τραπεζών (άρθρο). Εν τούτοις, το θέμα δεν είναι να έχει κανείς δίκιο, αλλά να μπορεί να το βρει – κάτι που δεν νομίζουμε πως είναι εύκολο, ειδικά με κριτήριο τη σημερινή ελληνική πολιτική στελέχωση. Επίσης με την εκκαθάριση, αλλά δεν διακρίνουμε σοβαρές πιθανότητες να δρομολογηθεί και δεν μας αρέσουν τα μεγάλα λόγια.      
Νορβηγία-Βενεζουέλα. Η σύγκριση είναι τουλάχιστον ατυχής. Η Νορβηγία πέρα από τον πλούτο που έχει λόγω των υδρογονανθράκων, έχει αναπτύξει και την μεταποίηση αυτών και μία ολόκληρη χημική βιομηχανία που αποτελεί μεγάλο τμήμα των εξαγωγών. Γι αυτό άλλωστε η Νορβηγία δεν είχε προβλήματα από την πτώση της τιμής του πετρελαίου που επιπλέον από όσο γνωρίζω είναι μεγάλου βάθους και μεγάλου κόστους εξόρυξης.
Η Βενεζουέλα από την άλλη έχει μονοκαλλιέργεια υδρογονανθράκων οπότε έχει δεχθεί ισχυρό πλήγμα με την πτώση των τιμών του πετρελαίου, δεν ελέγχει την κεντρική της τράπεζα και τα μονοπώλια που συνεχίζουν να βρίσκονται στον έλεγχο των ολίγων. Το αποτέλεσμα είναι ο έλεγχος της οικονομίας από ξένα κέντρα. Οπότε η οικονομική κατάσταση σε ένα κράτος όπως βλέπουμε είναι θέμα των πολιτικών ανάπτυξης θα ακολουθήσει αυτό το κράτος.
Απάντηση: Δεν υπήρξε καμία σύγκριση. Το θέμα μας ήταν η υποτίμηση του νομίσματος της Νορβηγίας, καθώς επίσης το ότι δεν φτάνει ο φυσικός πλούτος για να ευημερήσει μία χώρα, όπως η Βενεζουέλα (άρθρο) – πόσο μάλλον το νόμισμα. 
Στην Ελλάδα μάλιστα έχουμε το μεγάλο πλεονέκτημα να διαθέτουμε τεράστιο παραγωγικό δυναμικό που είναι εύκολο να πάρει μπροστά. Τη γεωργία, με καθετοποιημένη παραγωγή που υποστηρίζεται από το πλούσιο υδατικό δυναμικό της χώρας και το τεράστιο πλήθος γεωθερμικών πεδίων, πέρα από τις ιδανικές καιρικές συνθήκες.
Και πέρα από την Γεωργία υπάρχει τεράστιο ορυκτό και μεταλλευτικό δυναμικό στο οποίο θα μπορούσε να στηριχθεί ακόμα και βαριά βιομηχανία (Μπάτσης, για την μεταπολεμική Ελλάδα). Για μία τέτοια προοπτική θα χρειαστούν ουσιαστικά τα νομισματικά αποθέματα. Και μην ξεχνάμε τον τουρισμό που θα μπορούσε να προσφέρει πολύ μεγαλύτερα έσοδα από ότι τώρα με την ανάπτυξη εναλλακτικών μορφών τουρισμού που δεν υφίστανται αυτή την στιγμή ενώ υπάρχει τρομερό δυναμικό.
Και τέλος την αρχαιολογία που θα μπορούσε να είναι το βαρύ πυροβολικό του τουρισμού. Υπάρχουν χιλιάδες αρχαιολογικού ενδιαφέροντος, περιοχές που δεν έχουν αναπτυχθεί και αναδειχθεί, που η αξιοποίηση τους θα μπορούσε να λύσει το πρόβλημα ανεργίας, ίσως και μόνη της. Και δεν χρειάζονται σχεδόν καθόλου εισαγωγές για να γίνει αυτό. Το σύνολο της προστιθέμενης αξίας μένει στην Ελλάδα.
Και φυσικά υπάρχει το θέμα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας που η αξιοποίησή τους θα μπορούσε να κάνει την εκμετάλλευση των υδρογονανθράκων περιττή, ειδικά αν υπήρχε πιθανότητα επιβάρυνσης του φυσικού περιβάλλοντός και του τουρισμού. Είναι γελοίο η Γερμανία να έχει στήσει μία ολόκληρη βιομηχανία εξοπλισμού ΑΠΕ και να έχει τα περισσότερα εγκατεστημένα Φ/Β παγκοσμίως και η χώρα του φωτός να αγοράζει Γερμανικά Φ/Β που η κατασκευή του ούτε καμία τρελή τεχνολογία απαιτεί ούτε τίποτα διαστημικές εγκαταστάσεις.
Η Ελλάδα έχει τις δυνατότητες για ταχύτατη παραγωγική ανασυγκρότηση και αυτός είναι ο φόβος των Ευρωπαίων (υπάρχει σχετικό άρθρο που πιστεύω το έχετε διαβάσει). Το μόνο που χρειάζεται είναι τα εργαλεία που δεν είναι άλλα από το νόμισμα και το ανθρώπινο δυναμικό. Ανθρώπινο δυναμικό υψηλής ποιότητας υπάρχει και μάλιστα τώρα το χάνουμε. Χρειαζόμαστε το νόμισμα για να ελέγχουμε την οικονομία μας και να σταματήσουμε την πλήρη αποσάθρωση της παραγωγικής βάσης που συντελείται τώρα και θα αφήσει την χώρα καμένη γη.
Απάντηση: Συμφωνούμε σε γενικές γραμμές, αλλά δεν θεωρούμε πως το νόμισμα είναι το μαγικό ραβδί που θα μας οδηγούσε στον παράδεισο – ούτε αυτό που μας εμποδίζει να επιτύχουμε όλα όσα σωστά αναφέρετε. Δυστυχώς αυτό που μας λείπει είναι κυρίως το όραμα και η διάθεση για παραγωγική εργασία – καθώς επίσης η πραγματική πρόθεση να λύσουμε τα χρόνια προβλήματα της πατρίδας μας (πολιτική διαφθορά, διαπλοκή, γραφειοκρατία, κρατισμός, πελατειακό κράτος, καιροσκοπισμός, θεσμικά ελλείμματα κοκ.).      
Αντιστρέφοντας το ζητούμενο που θέτετε στο τέλος του άρθρου, σας ρωτώ. Μπορεί κανείς να προτείνει κάποια ρεαλιστική πρόταση εξόδου από την κρίση μέσα στο ευρώ και όχι ευχολόγια του στυλ πανευρωπαϊκών συνδιασκέψεων που τα ακούσαμε και από του νυν κυβερνώντες και είδαμε τα αποτελέσματα; Και πλέον δεν μιλάμε για μία απλή κρίση αλλά για την πλήρη καταστροφή και ξεπούλημα της χώρας.
Και ας μη ξεχνάμε πως ιστορικά οι νομισματικές ενώσεις οδήγησαν τις αδύναμες χώρες σε καταστροφή και πως παγκοσμίως οι περισσότερες χώρες έχουν εθνικά νομίσματα. Δεν χρειάζεται να υποθέσουμε πως υπάρχουν. Υπάρχουν. Το πως διαχειρίζονται την οικονομία τους και σε τι κατάσταση βρίσκονται εξαρτάται αποκλειστικά από το επίπεδο των κυβερνώντων και των πολιτών.
Υπάρχει και η Νορβηγία υπάρχει και το Μπαγκλαντές. Είναι στο χέρι μας να επιλέξουμε πως θέλουμε να ζούμε. Σε κάθε περίπτωση ελπίζω να είστε μαζί μας κατά την διαδικασία ανοικοδόμησης του τόπου, γιατί εξακολουθώ να σας θεωρώ έναν σοβαρό και μορφωμένο οικονομολόγο και άνθρωπο.
Απάντηση: Το ότι απέτυχε η σημερινή κυβέρνηση, δεν σημαίνει πως η πρόταση είναι λάθος. Περαιτέρω, έχουμε αναφέρει πως η Ευρωζώνη έχει γίνει πλέον φυλακή (ανάλυση), ότι το ευρώ έχει εξελιχθεί στο νόμισμα των σκλάβων, καθώς επίσης πως θα διαλυθεί εάν δεν ενωθεί δημοσιονομικά και πολιτικά – κάτι που δεν πιστεύουμε πως θα συμβεί, αφού η Γερμανία είναι αντίθετη. Η δική μας εναλλακτική πρόταση ήταν η από κοινού επιστροφή όλων των κρατών στην αφετηρία ή σε μία ευρωπαϊκή κοινοπολιτεία (άρθρο) – θεωρώντας αυτοκτονία τη μονομερή έξοδο μίας χρεοκοπημένης χώρας όπως η Ελλάδα, αλλά απόλυτα εφικτή και απαραίτητη για την Ιταλία, τη Γαλλία ή την Ισπανία. 
Φυσικά οι περισσότερες χώρες έχουν τα δικά τους νομίσματα, χωρίς αυτό να τις σώζει από τη χρεοκοπία, όταν δεν διαχειρίζονταν σωστά τα οικονομικά τους. Όσον αφορά το επίπεδο των κυβερνώντων, καθώς επίσης εκείνων των Πολιτών που τους εξέλεξαν, κρίνοντας ρεαλιστικά σε αυτό οφείλεται η απώλεια της εθνικής μας κυριαρχίας – ενώ δεν αλλάζει βέβαια με ευχολόγια, ούτε σε χρόνο μηδέν. 
Τέλος, πάντοτε είμαστε σε θέση να επιλέξουμε μεταξύ της Νορβηγίας (τη Δανία ανέφερε ο πρωθυπουργός που μας χρεοκόπησε) ή του Μπαγκλαντές, θέλοντας μεν να είμαστε σαν τη Νορβηγία, αλλά να εργαζόμαστε σαν το Μπαγκλαντές. Είχαμε βέβαια την εντύπωση πως δεν χρεοκοπούν οι Πολίτες, αλλά τα κράτη – κάτι που έχουμε πλέον κατανοήσει πως δεν ισχύει. Ίσως αυτό να μας ωφελήσει τελικά αφού πράγματι μπορούμε να κάνουμε θαύματα όταν λειτουργούμε συλλογικά, εργαζόμαστε σωστά, δεν εκλιπαρούμε συνεχώς για ελεημοσύνη και δεν περιμένουμε τίποτα από τους άλλους – ούτε τον από μηχανής θεό για να μας σώσει.    
Εδώ τελειώνει η γραπτή συνομιλία με τον πολύ ενδιαφέροντα αναγνώστη μας, από την οποία έχουμε αφαιρέσει μερικές προσβλητικές εκφράσεις – πιστεύοντας πως δεν προσφέρουν κάτι ιδιαίτερο στη συζήτηση για το εθνικό μας νόμισμα, η οποία οφείλει να δρομολογηθεί για πολλούς διαφορετικούς λόγους.
Υπήρξαν βέβαια και άλλες αναφορές, όπως το ότι εξυπηρετούμε άλλα συμφέροντα, πως αποπροσανατολίζουμε, ότι είμαστε Δούρειος Ίππος, πως αποσκοπούμε στο να ανοίξουν τα όλα χαρτιά τους οι υποστηρικτές του εθνικού νομίσματος για να εκτεθούν (!), ότι το κείμενο μας είναι εκφοβιστικό, ειδικά η φωτογραφία που το συνοδεύει κοκ., οι οποίες θεωρούμε πως δεν βοηθούν στο διάλογο – αφού δεν πρέπει να διενεργηθεί με «άναρθρες κραυγές αγωνίας», αλλά με τεκμηριωμένες απόψεις. Ακόμη περισσότερο με πρακτικές αναφορές, ξεκινώντας από το τι θα έκανε κάποιος από την πρώτη ημέρα που θα αναλάμβανε την ευθύνη να οδηγήσει την πατρίδα μας στην έξοδο από την κρίση – με τη βοήθεια του εθνικού νομίσματος και χωρίς να υποστεί ανεπανόρθωτες ζημίες.