Η ανθρωπιστική κρίση που υποβόσκει
του Λεωνίδα Χ. Αποσκίτη
Στην ειδική σελίδα του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα (Office of the High Commissioner) δημοσιεύτηκε στις 29 Φεβρουαρίου Έκθεση του ειδικού εμπειρογνώμονα του ΟΗΕ Pablo Juan Bohoslavsky για την υπάρχουσα οικονομική κατάσταση στην Ελλάδα με εκτεταμένη αναφορά στις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων που έχουν σημειωθεί. Το σχετικό λινκ του ΟΗΕ, όπου μπορεί να διαβάσει κανείς ολόκληρη την έκθεση, www.ohchr.org/EN/Countries/ENACARegion/Pages/GRIndex.aspx, είναι η σελίδα που αφορά την Ελλάδα.
Ο Pablo Juan Bohoslavsky έχει κάνει σπουδές στο Διεθνές Δίκαιο στην Αργεντινή και την Ισπανία και διορίστηκε Ανεξάρτητος Εμπειρογνώμονας του Συμβουλίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ στις 8 Μαΐου 2014. Επισκέφθηκε την Ελλάδα μεταξύ 30 Νοεμβρίου και 8 Δεκεμβρίου 2015 και στην έκθεσή του τονίζει ότι υπονομεύεται η ελληνική κοινωνία από την έλλειψη ελαστικότητας και γενναιότητας να βρεθεί μια συμφωνία που θα σέβεται τα ανθρώπινα δικαιώματα.
Στις 2 Ιουνίου 2015, ο Bohoslavsky, αναφερόμενος στους Ευρωπαϊκούς θεσμούς και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, δήλωσε: «Τα ανθρώπινα δικαιώματα δεν πρέπει να σταματούν στο κατώφλι των διεθνών οργανισμών», χαιρετίζοντας την σύσταση της Επιτροπής Αλήθειας Δημοσίου Χρέους του Ελληνικού κοινοβουλίου από την Ζωή Κωνσταντοπούλου.
Στις 6 Ιουλίου 2015, ο ίδιος είπε σε δημοσιογράφους στο Πεκίνο, όπου βρισκόταν, ότι η Ελλάδα δεν μπορεί να υποστεί περαιτέρω λιτότητα και η λιτότητα που εφαρμόστηκε στους Έλληνες δεν απέδωσε. (Business Insider, Ιουλίου 2015, «Greece can’t take more austerity»)
Στα πλαίσια της οικονομικής κρίσης της Ελλάδας, υποβόσκει μια ανθρωπιστική κρίση αλλά και κρίση στον τομέα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, επισημαίνει στην Έκθεσή του ο Bohoslavsky.
Ο Pablo Juan Bohoslavsky
Και συνεχίζει: «Όταν επιβάλλονται τέτοια δραστικά διαρθρωτικά μέτρα, τα κράτη-δανειστές και τα δανειζόμενα, όπως και το ΔΝΤ, έχουν υποχρέωση να συμμορφώνονται στο διεθνές δίκαιο των ανθρωπίνων δικαιωμάτων» και να κατοχυρώνουν την δυνατότητα κάθε πολίτη να απολαμβάνει το ελάχιστο επίπεδο των δικαιωμάτων αυτών.
Όπως διαπιστώνει η Έκθεση, οι δαπάνες του τομέα Δημόσιας Υγείας μειώθηκαν κατά 42,5% μέσα στα 5 μνημονιακά χρόνια, ενώ την ίδια περίοδο οι ανάγκες για δημόσια περίθαλψη αυξήθηκαν, καθώς πολλοί πολίτες δεν μπορούν να πληρώσουν για ιδιωτική περίθαλψη. Διαπιστώνει επίσης πολύ μεγάλες περικοπές στον τομέα της εκπαίδευσης και στον ευρύτερο δημόσιο τομέα, που περιλαμβάνουν μειώσεις δαπανών στην αστυνόμευση, την δικαιοσύνη, τον πολιτισμό, τις θρησκευτικές λειτουργίες, την στέγαση και τις κοινοτικές παροχές.
Η έκθεση εκτιμά ότι από την αρχή του προγράμματος έχουν κλείσει 230.000 μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις, πράγμα που σημαίνει 600.000 θέσεις εργασίας χαμένες. Ο δημόσιος τομέας έχει συρρικνωθεί (μέχρι τον περασμένο Νοέμβριο) κατά 26% με 235.000 περίπου λιγότερους υπαλλήλους. Η ανεργία δεν προβλέπεται να μειωθεί μέχρι το 2017.
Πάνω από ένα εκατομμύριο θέσεις εργασίας έχουν χαθεί από την αρχή της κρίσης με αποτέλεσμα έναν πρωτοφανή δείκτη ανεργίας 27,5% (που έπεσε ανεπαίσθητα στα 24% κατά το τρίτο τρίμηνο του 2015), με την ανεργία των γυναικών κατά 6,5% υψηλότερη των ανδρών και την ανεργία των νέων (από 15-24 ετών) να φθάνει στο απαράδεκτο επίπεδο του 48,8%, υπονομεύοντας το μέλλον μιας ολόκληρης γενιάς.
Ο ανεξάρτητος εμπειρογνώμονας ανησυχεί για το ότι η μείωση κατά 32% του ελάχιστου μισθού των νέων εργαζομένων δεν επαρκεί για την αξιοπρεπή διαβίωση αυτών και των οικογενειών τους και παραβιάζει το Άρθρο 7 της Διεθνούς Συνθήκης για τα Οικονομικά, Κοινωνικά και Πολιτιστικά Δικαιώματα. Ανησυχεί, επίσης, για το ότι 3,9 εκατομμύρια στην Ελλάδα, το36% του πληθυσμού, βρίσκονται στα όρια της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού. Το 1,13 εκατομ. Ελλήνων μπορούν να θεωρηθούν ως απόλυτα φτωχοί.
Η Έκθεση διαπιστώνει στενή σχέση μεταξύ της εισοδηματικής φτώχειας και της άρνησης των κοινωνικών και οικονομικών δικαιωμάτων. Ο αριθμός των ανθρώπων που δεν μπορούν να θερμάνουν τα σπίτια τους διπλασιάστηκε από το 2010 μέχρι το 2014 από το 15,4% στο 32,9%. Επίσης, το 43,1% των φτωχών νοικοκυριών αναγκάζονται να στριμώχνονται σε σπίτια με πολλά άτομα. Ένας εκτιμώμενος αριθμός 2,5 εκατομ. πολιτών δεν έχουν καμμία ιατρική ασφάλιση. Ο αριθμός των ατόμων που ανέβαλαν μια ιατρική εξέταση επειδή ήταν ακριβή αυξήθηκε τα χρόνια της κρίσης κατά 85%. Ο δείκτης αυτοκτονιών και των ψυχικών διαταραχών επίσης αυξήθηκε σημαντικά ως συνέπεια των μέτρων λιτότητας των μνημονίων.
Η Έκθεση καταλήγει ότι τα κοινωνικά και οικονομικά δικαιώματα έχουν καταπατηθεί με ραγδαίο ρυθμό, ειδικότερα το δικαίωμα στην εργασία, στην κοινωνική ασφάλιση και στην υγεία.
«Οι ολέθριες επιπτώσεις για τα ανθρώπινα δικαιώματα δεν είναι αποτέλεσμα που επιβλήθηκε από ένα αόρατο χέρι για το οποίο δεν έχουν ευθύνη τα κράτη ή οι διεθνείς οργανισμοί καθώς και ιδιωτικά και δημόσια χρηματοπιστωτικά ιδρύματα εντός και εκτός Ελλάδας. Κατ’αρχάς θα πρέπει να σημειωθεί ότι η ανευθυνότητα δανειστών και δανειοληπτών συνέβαλε σημαντικά στην οικονομική κρίση στην Ελλάδα. Δεύτερον, τα μέτρα λιτότητας δεν εμβάθυναν μόνο σημαντικά την οικονομική κρίση , αλλά μειώνοντας τις δαπάνες κοινωνικής προστασίας και δημόσιας υγείας υπονόμευσαν τα δικαιώματα στην κοινωνική ασφάλιση, την πρόνοια και την υγεία».
Η εξαιρετικά σημαντική αυτή Έκθεση του ΟΗΕ για την Ελλάδα δεν αξιοποιήθηκε από κανένα κοινοβουλευτικό κόμμα ή άλλον δημόσιο φορέα. Αντίθετα, αποσιωπήθηκε, με ευθύνη και των ΜΜΕ, ένα ισχυρότατο όπλο για την πατρίδα μας απέναντι στην εγκληματική συμπεριφορά των δανειστών-οικονομικών δολοφόνων. Θα πρέπει να προβληματιστούμε σοβαρά για το τι συμβαίνει στην Ελλάδα, πέρα από την ανικανότητα και ενδοτικότητα του πολιτικού προσωπικού της, πριν είναι πολύ αργά.
